به طور خلاصه می‌توان گفت که اشتغال ناقص تحت تاثیر سطح تولید، مناسبات سرمایه‌داری و نیروی کار فصلی است. شرایط اقتصادی و تحریم‌های آمریکا باعث شده برخی از بنگاه‌های اقتصادی تعطیل و تعدادی نیز تولید خود را کاهش دهند و این امر موجب کاهش ساعت کار و اشتغال ناقص شده است.
مناسبات سرمایه‌داری کشور‌ها یکی از مهمترین دلایل اشتغال ناقص است که در سال‌های اخیر این روال در کشور ما نیز پیش گرفته شده است. علی رغم اینکه در ماده ۵۱ قانون کار صراحتاً‌بیان شده است که مجموع ساعات کار مشمول این قانون در هر هفته نباید از ۴۴ ساعت تجاوز کند، اما برخی از کارفرما‌ها برای اینکه به تعهدات خود عمل نکند از نیروی کار نیمه وقت استفاده می‌کند. این کارفرما‌ها برای پرداخت نکردن حقوق و مزایا و تعدیل نیروی کار خود از نیرو‌هایی کار موقت و ساعت محدود استفاده می‌کنند.
در شرایطی که درآمد افراد شاغل تمام وقت کفاف زندگی آن‌ها را نمی‌دهد و برای کسب درآمد بیشتر به شغل‌های دوم و سوم رو می‌آورند در مقابل برخی حاضر می‌شوند با دستمزد و ساعت کار کمتر و بدون مزایا به صورت نیمه وقت کار کنند و در برخی موارد در آمارگیری‌ها به عنوان شاغل محسوب می‌شوند.
کار فصلی همچون کشاورزی و بنایی هم از شاخص‌های موثر در اشتغال ناقص است. به این شکل که نیروی کار در حوزه کشاورزی بسته به فصل کشت و زرع کار می‌کنند و پس از اتمام این دوره بیکار می‌شوند.
مطابق آخرین آمار مرکز آمار ایران از نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار در سال ۱۴۰۱, سهم اشتغال ناقص نشان می‌دهد که ۹.۵ درصد جمعیت شاغل ۱۵ ساله و بیشتر دارای اشتغال ناقص بوده اند. این شاخص در بین مردان بیشتر از زنان و در نقاط روستایی بیشتر از نقاط شهری بوده است. سهم اشتغال ناقص در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل ۰.۷ درصد کاهش پیدا کرده است.
تعداد شاغلان ناقص در کشور حدود ۲ میلیون و ۲۴۲ هزار و ۴۷۵ نفر درسال ۱۴۰۱ بوده است که این سهم در سال ۱۴۰۰ حدود ۲ میلیون و ۳۸۰ هزار و ۱۳ نفر درسال ۱۴۰۰ بوده است. یعنی سهم اشتغال ناقص نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهش یافته است.
