فرجام یک لایحه
لایحه مناطق آزاد تجاری ومناطق ویژه اقتصادی که اتفاقا منطقه آزاد تجاری مهران یکی ازشهرهایی است که بر اساس این لایحه قراربود به منطقه آزاد تجاری تبدیل شود، این لایحه مهم اقتصادی پس از دوسال رفت وآمد دربین مجلس و دولت ،سرانجام با مانعی دیگر روبرو شده ورییس بازرسی کل کشور درنامه ای به رییس جمهور خواستار استرداد این لایحه از مجلس شده است
تبدیل مهران به منطقه
آزاد تجاری از سال 1394 مطرح شدواین موضوع مهم واثر گذار که به دلیل
برخورداری این شهرستان از فاکتورهایی نظیر بهره مندی از مرز تجاری
فعال،شرایط مناسب امنیتی و مهمتراز همه برخورداری از ظرفیتهای بی بدیل
اقتصادی می رفت تا با ایجاد یک جهش اقتصادی وتوسعه ای شهرستان مهران
وحتی استان ایلام را درشرایط مطلوب اقتصادی قرار دهد.
به گزارش تابناک ایلام،در
سالهای پایانی عمر مجلس نهم ،لایحه منطقه آزاد تجاری مهران به همراه چندین
منطقه دیگر علیرغم دوبار مطرح شدن در صحن علنی مجلس نتوانست آرای لازم
برای تصویب نهایی را کسب نماید. اما با روی کار آمدن مجلس دهم و تغییر در
ترکیب مجلس جدید وهمچنین حذف مخالفین سرسخت این لایحه ،تاحدودی امیدها برای
تصویب این لایحه موثر دروضعیت اقتصادی وتوسعه استان ایلام زنده شد.
تلاش نمایندگان استان و دیگر نمایندگان شهر
ها یی که دراین لایحه حضور اسمی داشتند در نهایت به اینجا ختم شد که یک فوریت بررسی ایجاد مناطق
ازاد تجاری و ویژه و اقتصادی مورد موافقت نمایندگان مجلس قرار گرفت.
ایده مناطق آزادتجاری چرا مطرح شد؟
ماده
1 قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری-صنعتی جمهوری اسلامی ایران مصوب
مجلس شورای اهداف تشکیل مناطق آزاد تجاری-صنعتی را به شرح زیر بیان می‌کند:
تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی، رشد و توسعه اقتصادی، سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد عمومی، ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و کالا، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه‌ای، تولید و صادرات کالاهای صنعتی و تبدیلی و ارائه خدمات عمومی.
بررسی مناطق آزاد
تجاری-صنعتی و مقایسه آن با اهداف تاسیس این مناطق در طول بیش از دو دهه در
ایران، نشان می‌دهد که برخی از اهداف مورد نظر تحقق نیافته و مشکلاتی نظیر
تعیین نه چندان اصولی اهداف مربوط به ایجاد مناطق، محرومیت مناطق با وجود
هزینه‌های انجام شده، عدم اولویت بندی نیازهای هر منطقه، کمبود تسهیلات
بیمه‌ای و بانکی، عدم مکان یابی صحیح، نبود امکانات زیربنایی و سوء استفاده
قاچاقچیان از این مناطق در این مدت رخ‌نمایی می‌کند.
حالا پس از گذشت بیش از بیست و اندی سال از آغاز فعالیت مناطق آزاد دولت یازدهم موضوع افزایش مناطق آزاد را مطرح کرده و این موضوع باعث شد تا بسیاری از صاحب‌نظران به آن واکنش دهند.
سیر قانونی لایحه افزایش تعداد مناطق آزاد
در تاریخ 3 شهریور ماه سید تقی کبیری عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: بعد از بررسی‌هایی که درباره مناطق آزاد تجاری انجام شد، لایحه های دولت به همراه درخواست افزایش حداقل 40منطقه ویژه تجاری، به دولت باز فرستاده شد.
وی افزود: نمایندگان مجلس این تعداد منطقه ویژه را به عنوان الحاقیه به لایحه دولت افزوده‌اند، بنابراین لایحه اولیه بار دیگر به دولت بازگشت تا تصمیم نهایی در این مورد اتخاذ شود.
کبیری ادامه داد: عمده درخواستهای نمایندگان در حوزه افزایش مناطق ویژه در استانهای مختلف می‌باشد و اینکه دولت درباره این موضوع چه تصمیمی می‌گیرد هنوز مشخص نیست.
عضو کمیسیون اقتصادی درباره تفاوت مناطق آزاد و ویژه تصریح کرد: معافیتهای مالیاتی مناطق آزاد تا 100درصد هم می‌باشدکه در مناطق ویژه اینگونه نیست، همچنین محدوده مناطق ویژه کمتر است در حالی که مناطق آزاد وسعت بیشتری دارند.
نامه قاضی سراج به رئیس جمهور
اما حالا در این میان اخبار موثق حکایت از آن دارد که قاضی ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور نامه‌ای درخصوص افزایش مناطق آزاد به رئیس جمهوری نوشته است.
براساس اطلاعات موجود قاضی سراج در این نامه به برخی از
مشکلات موجود در فعالیت مناطق آزاد اشاره کرده است و به نوعی به رئیس جمهور
اعلام کرده است که مناطق آزاد از هدف اصلی خود فاصله گرفته‌اند.
همچنین
قاضی سراج در این نامه از حجت الاسلام روحانی خواسته است تا موضوع افزایش
مناطق آزاد را کان لم یکن تلقی کرده و دولت لایحه افزایش تعداد مناطق را از
مجلس پس بگیرد.
اینک که ماهها از تصویب یک
فوریت این لایحه در مجلس شورای اسلامی می گذرد و پس از طرح آن در کمیسیونهای
تخصصی مجلس شورای اسلامی ورفع غدغه ها ولحاظ نمودن ملاحظات امنیتی واقتصادی
دستگاههای نظارتی ،ونهایتا تعیین محدوده جغرافیایی این طرح توسط دولت می
رفت تا مقدمات تصویب آن درصحن علنی مجلس شورای اسلامی فراهم شود،انتشار
نامه قاضی سراج رییس بازرسی کشور به تمام امیدها و آرزوهای مردم این مناطق
خصوصا استان محروم ایلام خط بطلانی کشید.
اگرچه
فعلا مقامات دولتی به این نامه رییس بازرسی کل کشور واکنش رسمی نشان نداده
وبایستی منتظر واکنش مسئولین دولتی ماند ؛اما خبرنگار تابناک ایلام درگفتو
با برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی ،موضع آنان را دراینخصوص جویا شده
است.
زوایای حقوقی نامه رییس بازرسی کل کشور
محمدعلی وکیلی نماینده
مردم تهران وعضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار تابناک
ایلام گفت: اینکه بگوییم دولت می تواند این لایحه را از مجلس مسترد نماید
یا نه ،باید بعرض برسانم که هیچ گونه منع قانونی برای استرداد این لایحه
توسط دولت وجود ندارد.
عضو هیات رییسه مجلس شورای
اسلامی اظهار کرد:اماباید بگویم این موضوع به دولت برمی گردد وباید دید واکنش دولت به
این نامه چه خواهد بود واز منظر حقوقی آیا بازرسی کل کشور می تواند چنین
درخواستی از دولت داشته باشد یا خیر؟
وکیلی ادامه داد:نمایندگان مجلس قطعا با بررسی مبنای حقوقی این نامه ومستندات قانونی عمل خواهد کرد.
دلیلی برای استرداد این لایحه نمی بینیم
نماینده
مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی نیز درگفتگو با خبرنگار ما گفت:در
جریان نامه رییس بازرس کل کشور به رییس جمهور نیستم .این نامه ممکن است
بر روند کار تاثیری بگذارد امانمی تواند مبنایی برای خروج این لایحه از
دستور کار نمایندگان به حساب آید.
محمد
بیرانوندی اظهار داشت: یک فوریت لایحه مناطق آزاد قبلا به تصویب رسیده وبازرسی کل کشور هم نکته نظرات خودرا دراینخصوص لحاظ نموده است ،درحال حاضر دلیلی
برای استرداد این لایحه نمی بینم وقطعا باید درصحن علنی مجلس مطرح شود .
بیرانوندی
ادامه داد: به نظر من براساس قانون راهی جز طرح این لایحه در مجلس باقی
نمانده ،البته باید دید که چه استدلالهایی پشت این نامه خوابیده است ،اما
با این حال بعید می دانم نمایندگان تنها براساس استدلال هایی که قبلا مطرح شده
بخواهند به خروج این لایحه رضایت دهند.
نماینده
مردم خرم آباد تصریح کرد: نماینده سازمان بازرسی کل کشور قبلا نکته نظرات
والزامات خود را دراین لایحه لحاظ نموده والان هم زمان مناسبی برای طرح چنین
درخواستی به نظر نمی رسد وازاین بابت نگرانی وجود ندارد .
بازرسی کشور درچنین جایگاهی نیست
جلال
میرزایی نماینده حوزه شمالی استان درمجلس شورای اسلامی در گفتگو با
خبرنگار تابناک اظهار کرد: رییس بازرسی کل کشور از لحاظ قانونی درجایگاهی
نیست که از رییس جمهور بخواهند لایحه مناطق آزاد را از مجلس مسترد نمایند
.بازرسی کل کشور اززیر مجموعه های قوه قضاییه تنها یک دستگاه نظارتی محسوب
می شود ولاغیر.
نماینده مردم
استان درمجلس شورای اسلامی گفت:چنانچه رییس بازرسی کل کشور نگران تشدید
پدیده قاچاق کالا هستند ،راه پیشگیری این است که ایشان بر حسن اجرای قوانین
مبارزه با قاچاق کالا نظارت کنند نه در مواردی که درحوزه وظایف آنان نیست
ورود کنند ،قاچاق کالا الان دغدغه مهم نظام وشخص مقام معظم رهبری بوده
ومعظم له همواره به مبارزه جدی با آن تاکید داشته اند.
میرزایی
ادامه داد: رییس بازرسی کل کشور ،فرضیه ای را در رابطه با نقش مناطق آزاد
درتشدید قاچاق کالا مطرح می کنند که فرضیه اثبات شده ای به حساب نمی آید،
زیرا تاکنون گزارش مستند ومستدلی از بازرسی کل کشور برای اثبات این فرضیه
که مناطق آزادبه جولانگاه قاچاق کالا تبدیل شده ارایه نشده است.
این
نماینده تصریح کرد:حقیقتا درحال حاضر حجم عظیمی از کالاهای قاچاق از سوی
مرزها بوسیله کانتینر به داخل کشور وارد می شود که لازم است دستگاههای
نظارتی عوامل پشت پرده این قاچاق ها راشناسایی کرده وریشه آنرا بخشکانند ،این درحالیست که مستندات قوی برای اثبات قاچاق در مناطق آزاد وجود ندارد.
به
گفته این نماینده، تاکنون سازمان بازرسی کل کشور گزارش جامعی در خصوص نقش
مناطق آزاد تجاری در تشدید قاچاق کالا به مجلس شورای اسلامی وسایر
دستگاههای نظارتی ارسال نکرده است وبهتر آن است به جای کلی گویی،جزییات موارد
ادعایی را بیان نمایند.
میرزایی ادامه
داد: قبل از طرح یک فوریت لایحه در صحن علنی مجلس ،سازمان بازرسی نکته
نظرات خودرا اعلام نموده وبا وجود اطلاع نمایندگان از نکته نظرات مطروحه،
بازهم به یک فوریت آن رای دادند والان هم لازم است آنا به رای نمایندگان ملت
احترام بگذارند.
دکترمیرزایی
با اشاره به آغاز بررسی جزییات این طرح درمجلس شورای اسلامی وکمیسیونهای
تخصصی تاکید کرد: بهتراست بازرسی کل کشور درراستای تصویب این لایحه به گونه
ای که نقاط قوت آن تقویت شود گام بردارند زیرا این نگاههای سطحی وشعاری به
حل موضوع کمکی نخواهد کرد.
به
اعتقاداین نماینده مجلس ،درهمه نظامهای مردمسالار ،قوانین پس از بحث وتبادل
نظر در فضایی کاملا نقادانه در پارلمان به تصویب می رسند،ونماینده سازمان
بازرسی هم ،هنگام بررسی کلیات در کمیسیون اقتصادی مجلس ،نکته نظرات سازمان
متبوع را به اطلاع اعضای کمیسیون رسانیده وبا وجود اطلاع اعضای کمیسیون از
نکته نظرات آنان ،کلیات آن به تصویب رسید.
نماینده
مردم ایلام خاطرنشان کرد:الان که نوبت بررسی جزییات فرارسیده است ،انتظار
می رود سازمان بازرسی کشور ،وزارت اطلاعات ونیروی انتظامی ،کمک کنند که این
لایحه به گونه ای اصلاح شود که نقاط ضعف قوانین قبلی مناطق آزاد را به
همراه نداشته وبا تسهیل فرایند تصویب آن ،قدم مفیدی در راستای اعتلای
اقتصادی کشور ازطریق ایجادمناطق آزاد جدید بردارند.
دکترمیرزایی
درادامه بیان داشت: تعجب می کنم با وجود اشراف رییس بازرسی کل کشور بر
مسایل قضایی وامنیتی ،هیچ توجهی به شکافهای قومی که میتواند درنتیجه
استمرار وضع موجود در برخی از مناطق هفتگانه موجود در لایحه پیشنهادی دولت
پدیدار شود ازآنان مشاهد نمی شود.
جلال
میرزایی معتقد است که ایجاد مناطق آزاد تجاری هم صرفه اقتصادی داشته وهم
با اشتغال جوانان مرزنشین می تواند به امنیت پایداراین مناطق کمک کند وهمه
باید برای تحقق این مهم در مناطق مختلف کشور تلاش نمایند.
به طرح لایحه در صحن علنی اصرار داریم
سلام امینی نماینده مردم ایلام درمجلس شورای اسلامی
هم در گفتگو با خبرنگار ما اظهارکرد:بنده درجریان نامه رییس بازرسی کل کشور
نیستم اما همچنان بر طرح این این لایحه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی
اصرار داریم زیرا معتقدیم که تصویب این لایحه توسعه اقتصادی استان ایلام را
بدنبال دارد.
امینی
گفت:چنانچه بازرسی کل کشور ایراداتی را بر این لایحه وارد می دانست بایستی
درفرجه قانونی که لایحه درکمیسیون مطرح بود نظر خود رااعمال می کردند تا
اعضای کمیسیون نسبت به رفع آن مبادرت می نمودند ،اما الان زمان اعمال نظر
نیست.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۵
اقای سراج اگرواقعا رئیس بازرسی با اگاهی هستن چراجلوی قاچاق کالاهایی که باکانتینرواردمی شوندرانمی گیرد.حالاکه نوبت تصویب مناطق ازاد درمرزهای محروم کشوررسیده می خواهدکارشکنی کند. بایدازخودسراج بازرسی کرد. این نامه آقای سراج فقط جنبه سیاسی دارد نه جنبه فنی و تخصصی این آقایان نمی خواهند مناطق محروم و مرزی به مثل شهرستان مهران ه پیشرفت کنند و آنهم دلیل اصلی اش نگاه سیاسی به موضوع مناطق آزاد می باشد اگر مشکلات و قاچاق هست چرا اقدام قانونی نمی کنید. خب اقای سراج بر چه مبنایی بر کرسی منبر نشستی وچنین دستوری میفرمایی خب بذار بگم چه غمت هست تهران نیستی که هستی همه امکانات یک کشور اونجا جمع نشده وزیر دست جناب نیست که هست خوش نمیگذرونی که میگذرونی اها شایدم از این میترسی که تجارت قاچاق خودت کم بشه اول باید خودتو استرداد کنن که اینهمه قاچاق داره وارد میشه وبه روی مبارکت هم نمیاری. اصلا کی تورو استخدامت کرده 
درسته من یک شهروند تهرانی هستم ولی واقعا"فکر میکنم یک سری از این مناطق نیازمند این امر هستن تا یه کمکی به مناطق محروم اشتغال جوونها بشه مناطقی مثل کیش و قشم و ... باعث پیشرفت در اون منطقه رشد اقتصادی شده واقعا" بیاید کمک کنید اگه واقعا" فکر مردم و جوونها هستید چون واقعا" این مناطق نیاز به حمایت دارن و با تصویبش یک موفقعیت برای کشورمون به حساب میاد