مراتع و اراضی طبیعی به عنوان میراثی بین نسلی و تجدیدناپذیر راه درآمد قشر وسیعی از هموطنان عشایر دامدار و مرتعدار است که نیازمند حفاظت و احیاء مداوم برای پایدار ماندن دامداری کشور است. اجرای طرح حفاظت مشارکتی از مراتع به گفته بسیاری از مسئولان امر به صرفه‌ترین و کارآمدترین راه حفاظت از این سرمایه حیاتی است.
مهرزاد بوستانی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس می‌گوید: اکنون 95 درصد از اراضی فارس کاملا ممیزی شده و 8 میلیون هکتار از مراتع طبیعی در اختیار دامداران و روستائیان قرار گرفته است.
به گفته وی همکاری دامداران و روستائیان در حفاظت از این منابع زیست محیطی می‌تواند با پایداری این اکوسیستم، جلوگیری از بیابان‌زایی، شرایط لازم را برای تداوم دامداری و نفع اقتصادی آنان فراهم کند.
اجرای طرح حفاظت مشارکتی در مراتع استان فارس
بوستانی با بیان اینکه 3 میلیون هکتار اراضی که در قالب 2 هزار و 400 طرح مرتعداری به دامداران و مرتعداران اعطا شده است، در قالب طرح حفاظت مشارکتی مراتع جای می‌گیرد، گفت: اسناد و تفاهم‌نامه‌هایی بین سازمان منابع طبیعی و مرتعداران تنظیم شده است که مرتعداران را متعهد به حفاظت از مراتع تحت اختیارشان و پاسخگویی در این زمینه می‌کند.
به گفته وی مرتعداران متعهد فارسی در قالب 4 نوع فعالیت حفاظت، اصلاح، احیاء و سپس بهرهبرداری از مراتع به حفظ و پایداری این منابع بین نسلی کمک می‌کنند. حفاظت فیزیکی مراتع از کسانی که چشم طمع به مراتع دوخته‌اند و نیز محافظت از پوشش گیاهی مراتع، چرای بیش از حد و بهرهبرداری بیش از اندازه از گیاهان دارویی این اراضی از وظایفی است که دامداران و مرتعداران بر سر آن با سازمان منابع طبیعی به تفاهم رسیده‌اند.
جامعه عشایری فارس نیز که خود از بهره‌برداران اصلی از منابع طبیعی هستند و زندیگی‌شان با طبیعت در پیوندی پایدار است، از ذی‌نفعان مسلم حفاظت از مراتع هستند. روح‌الله بهرامی، مدیر کل امور عشایر استان فارس با اشاره به اینکه 70 درصد از عرصه 7 میلیون و 300 هزار هکتاری مراتع طبیعی فارس که در اختیار جامعه عشایری قرار دارد، عشایر استان را حافظان و قرقبانان اصلی مراتع و منابع طبیعی خوانده است.
وی نیز معتقد است که اجرای بهتر این طرح در گرو عواملی چون توانمندسازی مرتعداران و جنگل‌نشینان عرصه‌های طبیعی و نیز بهره‌گیری از انرژی‌های نو و حمام‌های خورشیدی همچنین کمک به ارتقاء معیشت مرتعداران است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس نیز با اشاره به مشارکت و همکاری سازنده عشایر، مرتعداران و دامداران فارس در حفاظت از مراتع تحت اختیار آنان، حفاظت از منابع طبیعی استان را در قالب این طرح بسیار موفق ارزیابی کرد و افزود: تعلق خاطر روستاییان و عشایر به این منابع طبیعی موفقیت این طرح را در پی داشته است.
کاهش 45 درصدی تخریب و تصرف اراضی
بوستانی با اشاره به صدور 245 فقره کارت مرتع‌بانی برای مجریان طرح‌های مرتعداری، انعقاد تفاهم‌نامه حفاظت مشارکتی با مرتعداران، ایجاد نوار سبز با گونه‌های جنگلی و بومی در سطح عرصه‌ها، اجرای یک هزار و 421 فقره طرح مرتعداری در قالب طرح حفاظت مشارکتی از مراتع فارس، گفت: میزان تخریب و تصرف در اراضی ملی تا 45 درصد و آتش‌سوزی‌ها در این اراضی نزدیک به 90 درصد کاهش یافته است.
وی با بیان اینکه تاکنون 53 درصد از طرح‌های مرتعداری تحت پوشش طرح حفاظت مشارکتی قرار گرفته است، افزود: موفقیت در حفاظت از مراتع توسط مرتعداران سبب شده است در صدد باشیم در مرحله دوم این طرح، تفاهم‌نامه‌ها و اسناد لازم برای محافظت مشارکتی برای پروانه‌های چرا نیز تنظیم و ارائه کنیم.
مسعود منصور معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور نیز از کاهش تخریب و تصرف 73 درصدی جنگل‌ها، اراضی و مراتع طبیعی کشور خبر داده است و اجرای این طرح را از مهمترین طرح‌های اولویت‌دار منابع طبیعی می‌داند.
عشایر، روستائیان و دامداران کشور با شناخت اقلیم اطرافشان و به عنوان بهره‌برداران اراضی طبیعی کشور همیاران اصلی دستگاه‌های اجرایی در حفاظت از این اکوسیستم حیاتی هستند، اجرای طرح‌های حفاظت مشارکتی می‌تواند نقش مهمی در حفاظت این ثروت سبز داشته باشد
