حال، نگارنده ضمن تصدیق و تایید حماسه‌سازی‌های مردم مرزنشین غرب کشور و تاکید بر حق آنان برای به تصویر کشیدن آن همه ایثار، دلاوری و رشادت، تولید و پخش سریال"ایلدا" را از باب جبران مافات و به مثابه حرفی از آن هزاران ارج می‌نهد و مساعی کارگردان و عوامل ارجمند آن را برای آن هدف متعالی پاس می‌دارد؛ لیکن از منظر فرهنگی، چند نقد و نکته به شرح زیر بیان می‌کند:
تابناک ایلام عمران خودآموز::سریال تلویزیونی"ایلدا" با کارگردانی راما قویدل که مدتی است هر شب از شبکه یک سیما پخش می‌شود، حساسیت‌هایی را برانگیخته و نقد و نظرهایی را به دنبال داشته است.فارغ از ضعف و قوت‌های مجموعه و نقد و نظرهای تخصصی که خاص تمام سریال‌ها و تولیدات هنری است، جا دارد از منظر فرهنگی و نگاه مدیریتی به این مجموعه نظری بیافکنیم و ایرادهای آن را کارشناسانه گوشزد کنیم.
ابتدا بخشی از گفته‌های تهیه کننده این اثر را بازگو می‌کنیم و سپس جهت‌گیری و کم و کیف سریال را از منظر فرهنگی به نقد می‌نشینیم.
به گفته سیدعلیرضا سبط احمدی، تهیه کننده این اثر:《 این سریال با موضوع اتحاد و حماسه مردان و زنان عشایر مرزنشین در برابر متجاوزان به خاک این مرز و بوم و قصه ایستادگی و ایثار آن‌ها از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹ ساخته شده؛ بنابراین اصل قصه در مناطق مرزی غرب کشور می‌گذرد، جایی در مرز مشترک ایران و عراق. این داستان می‌بایست در مناطقی مانند ایلام و دهلران و مانند اینها رقم می‌خورد، اما کار کردن در این مناطق سخت بود و پیچیدگی‌های خاص خودش را داشت.
وی اضافه می‌کند:《جدا از اینکه این مجموعه دفاع مقدسی است، نگاهی به آداب، رسوم، سنت‌ها،فرهنگ و زندگی غرب کشور کرده و روابط و دغدغه‌ها و به تمام مناسبات رفتاری و اجتماعی مردم این بخش هم می‌پردازد.》
سبط احمدی ادامه می‌دهد:《 این مجموعه با ۱۸۰ بازیگر که ۴۰ نفر از تهران و بقیه از لرستان و خوزستان بودند در گرمای ۴۵ درجه لرستان به سختی ساخته شده است》علاوه بر این، می‌گوید:《تا کی باید دوربین را در تهران و فضاهای بسته بگذاریم؟ دوربین رسانه ملی حق تمام مردم است که به همه جا سرک بکشد و بتواند فرهنگ و مشکلات آن منطقه را حتی در قالب کارهای نمایشی به تصویر بکشد.》
وی در رابطه با لهجه استفاده شده در سریال، می‌گوید:《منطقه غرب کشور تا حدودی زبان مشترک دارند، حالا در قسمت‌هایی کردی-لری و در قسمت‌هایی لری، اما از آنجایی که قرار بود سریال ما از شبکه سراسری پخش شود، نمی‌توانستیم گویش کامل محلی لری را در آن پیاده کنیم. به همین خاطر لحن و المان‌های زبان لری را برای بازیگرمان ایجاد کردیم و گویش بقیه بازیگران را گذاشتیم به زبان فارسی بماند که تمام مردم کشور بتوانند آن را درک کنند.》
حال، نگارنده ضمن تصدیق و تایید حماسه‌سازی‌های مردم مرزنشین غرب کشور و تاکید بر حق آنان برای به تصویر کشیدن آن همه ایثار، دلاوری و رشادت، تولید و پخش سریال"ایلدا" را از باب جبران مافات و به مثابه حرفی از آن هزاران ارج می‌نهد و مساعی کارگردان و عوامل ارجمند آن را برای آن هدف متعالی پاس می‌دارد؛ لیکن از منظر فرهنگی، چند نقد و نکته به شرح زیر بیان می‌کند:
۱. برخلاف آنچه تهیه کننده "ایلدا" ادعا کرده و تهران محوری را به نقد نشسته است؛ این سریال در جایی که اصل قصه اتفاق افتاده است(مرز بین ایران و عراق، ایلام یا دهلران)، ساخته نشده و بنا به مصالحی در استان لرستان ساخته شده است؛ از سختی‌ها و پیچیدگی‌های کار در ایلام و دهلران داد سخن داده، و در عین حال از سختی‌ها و گرمای ۴۵ درجه لرستان هم گله‌مند است!
یادآوری این نکته ضروری است که هر فیلمی در استان ایلام با موضوع دفاع مقدس ساخته شده است، مورد حمایت مردم، دستگاه‌های اجرایی و نهادهای انقلاب اسلامی قرار گرفته است.
۲. همان‌گونه که آقای تهیه کننده اذعان می‌کند از ۱۸۰ بازیگر سریال، ۴۰ نفر از تهران و بقیه از لرستان و خوزستان بوده‌اند و سهم استانی که صاحب قصه اصلی است صفر است، در حالی که ایلام، مهران و دهلران هنرمندانی به مراتب توانمند‌تر دارد و تنها "نوید محمدزاده" برای تایید این مدعا کافی است.
۳.اگر سریال "ایلدا" فقط به دنبال تبیین پیام‌های ارزشی دفاع مقدس بود و ماموریت دیگری را برای خود تعریف نمی‌کرد، نقدها هم در همان ظرف مطرح می‌شدند، لیکن وارد شدن به ساحت فرهنگی و مناسبات رفتاری و اجتماعی مردمان مرزنشین غرب کشور، بسیار ظریف و مسئولیت‌آور و مصداق مَثَل:"کور کردن چشم برای اصلاح ابرو" است!
آیا کدام مولفه یا مزیت فرهنگی و اجتماعی مناطق مرزنشین ایلام به‌ویژه مهران و دهلران در این سریال، برجسته شده یا خواهد شد؟ زبان، گویش، لباس، موسیقی و آیین‌ها و سنت‌های مناطق مرزنشین ایلام، مهران و دهلران در کجای این سریال دیده شده است؟
ناآشنایی کارگردان و تهیه‌کننده این اثر با بافت فرهنگی، قومی و اجتماعی این مناطق، یک ملغمه گویشی، زبانی و موسیقایی را رقم زده که درک و تحلیل آن نیاز به هیچ سواد و تخصص هنری ندارد.
۴. آیا فتح میمک به عنوان سمبل رشادت عشایر و قبایل استان ایلام و صدها قصه و سوژه بکر و جذاب دیگر که در محدوده ۴۳۰ کیلومتری مرز ایلام و عراق اتفاق افتاده است، در کجای سریال"ایلدا" نیم‌‌نگاهی به آن شده است؟
۵.از نقد و نظرهای مطرح شده پیرامون "ایلدا" در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی چنین برمی‌آید که این سریال بیش از آنکه مورد نقد مردم مرزنشین استان ایلام باشد، با نقد و گلایه شهروندان استان لرستان نیز مواجه شده است؛ چراکه لرستان راهی به مرز ایران و عراق ندارد و روایت این قصه آنچنان برای آنان غریب و دور ازذهن است که علی‌رغم استفاده از موسیقی و لهجه لری در این سریال، آنان را اقناع نمی‌کند.
لرستانی‌های عزیز و غیور که از دیرباز علقه‌های فرهنگی و سنتی زیادی با استان ایلام داشته و دارند، خود خالق قصه‌ها و حماسه‌های زیادی در دوران دفاع مقدس بوده‌اند و شهدای گران‌قدری به "ایلدا" (مادر ایل، مادر وطن) تقدیم کرده‌اند و این حق را دارند که فیلم‌ها و سریال‌های فاخری و مستقلی با قصه‌های واقعی آن استان برایشان بسازند نه اینکه با بدسلیقگی، قصه‌های عاریتی و متعلق به مناطق دیگر، به نام و با امکانات آنان روایت شود.
۶.اتحاد، همدلی و همزیستی مسالمت آمیز اقوام ساکن در غرب کشور اعم از کرد، لر، لک و عرب همواره زبانزد خاص و عام بوده است و در اقوال بزرگان، از دو قوم کرد و لر به عنوان دو بال زاگرس یاد شده است. در استان ایلام نیز چه بومیان و چه لرهایی که در ادوار پیشین به این دیار مهاجرت کرده‌اند، همواره مورد تکریم مردم ایلام بوده‌اند و خواهند بود. از این رو، هر گونه تلاش خواسته یا ناخواسته برای دستکاری در بافت و پازل فرهنگی منطقه، محکوم به شکست است و دژ تسخیرناپذیر در برابر شیطنت‌ها یا ندانم‌کاری‌ها، فرهنگ دیرپای مردمی است که ریشه در درازنای تاریخ دارد و در عصر جهانی شدن، هویت‌شان را قدر می‌دانند و چون جان‌شان ارج می‌نهند.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
چرا عذر خواهیمن یک سوال از آقای بسطامی دارم
جناب آقای بسطامی شما نماینده کل مردم استان ایلام هستید چرا هویت خودتون رو فراموش می کنید
چرا هویت مردمانی که به شما رای دادن رو نادیده می گیرید
آیا نیمی از مردم مهران لر زبان و از ایل بزرگ شوهان نیستند
آیا نمی از مردم دهلران از ایل بزرگ کایدخورده و لرزبان نیستند
آیا نیمی از جمعیت موسیان لرزبان و از ایل دیناروند نیستند
مگر ما مرزدار نیستیم
چرا هویت ما رو زیر سوال می برید
مگر چنگ در چنگوله و مهران دهلران و موسیان نبود
شما بفرمایید گویش این مردمان چیه
درکنار اینها 100 درصد مردم بخش مورموری
50 درصد مردم آبدانان
100 درصد مردم دره شهر
اینها چه گویشی دارند
برای یک نماینده و حتی امام جمعه خوب نیست استان رو به دو بخش تقسیم کنه
ما همه بردادریم شیعه هستیم و ایرانی
افتخار می کنیم عیلامی بوده و هستیم
تمدنی 10 هزار ساله داریم