پيش از تاسيس بنياد ملي نخبگان، دانشآموز داراي استعداد برتر، تنها به فرد موفق در رقابتهاي تحصيلي گفته ميشد که بتواند به مراکز خاص مانند مدارس تيزهوشان راه يابد که اين نوع نگرش، منجر به ايجاد محدوديت براي عموم دانشآموزان ميشد. مطابق با سياستهاي نوين اتخاذشده در بنياد ملي نخبگان، دانشآموز داراي استعداد برتر، صرفا فرد درسخوان و باهوش نيست، بلکه دانشآموزي است که توانايي برجستهاي در حوزههاي مختلف استعدادي از خود بروز دهد و از خلاقيت و پشتکار نيز بهرهمند باشد.
طرح شهاب چیست؟
«شناسايي و هدايت استعدادهاي برتر» (شهاب) که مهمترين طرح شناسايي مستعدان در عرصه آموزش عمومي است، در تاريخ 25/11/1386 به تصويب هيئت امناي بنياد رسيد. پس از آن «شوراي راهبري طرح شهاب» با مسئوليت راهبري و نظارت در بنياد و «ستاد مرکزي اجرايي طرح شهاب» با مسئوليت اجراييسازي طرح در وزارت آموزش و پرورش تشکيل شد.
هدف از تصويب و اجراي طرح، شناسايي و هدايت آموزشي، تربيتي و معنوي مستعدان از دوره ابتدايي تا پايان دوره متوسطه با سازوکار مناسب است تا هويت ديني و ملي افراد تقويت شده و احساس مسئوليت نسبت به ايفاي نقش سازنده در کشور براي آنان حاصل شود.
طرح شهاب در کلام رهبری
آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب در دیدار شرکتکنندگان در نهمین همایش ملی «نخبگان فردا» در بخشی از سخنانش به موضوع طرح شهاب پرداخت و فرمود:یک نکتهی دیگر هم -که این نکتهی آخر است- مسئلهی شناسایی و پرورش استعدادهای برتر در آموزشوپرورش [است]. خب، این طرح «شهاب»،(۶) اشاره کردند طرح خوبی است. من شنیدم طرح شهاب مورد بیتوجّهی و بیلطفی قرار گرفته؛ نگذارید، مراقبت کنید. شناسایی استعدادهای برتر در دوران تحصیلات ابتدائی و تحصیلات متوسّطه بسیار مهم است، این چیزی است که نخبهی حقیقی را به ما میشناسانَد، این چیزی است که نوابغ را به ما میشناساند. خب نوابغ در هر جامعهای معدودند؛ خیلی از نوابغ هستند که بهخاطر ناشناخته بودن، وجودشان بکل بیاثر میشود؛ اصلاً هضم میشوند، محو میشوند؛ چون شناسایی نشدهاند. گاهی انسان مشاهده میکند یک انسان بیسوادی در یک روستایی یک حرفی میزند، یک کاری میکند که نشاندهندهی نبوغ است؛ این اگر تربیت میشد، اگر شناسایی میشد، اگر استعداد او بهکار گرفته میشد و بهحساب میآمد، یک انسان برجستهای بود؛ [امّا] متأسّفانه شناخته نشده. نگذاریم این خسارت بر کشور وارد بیاید. این در دوران مربوط به آموزش و پرورش، کار بسیار مهمّی است؛ این طرح را دنبال بکنید. واقعاً وزیر محترم بروند بررسی کنند که طرح شهاب در چه وضعی است و آیا کارهای خودش را انجام میدهد یا نه.
طرح شهاب در کهگیلویه و بویراحمد
تابناک کهگیلویه و بویراحمد به منظور بررسی مراحل اجرایی این طرح به سراغ
دست اندرکاران اجرایی آن در مجموعه ی آموزش و پرورش استان رفته است.
علی شیر زهرایی معاون آموزش ابتدایی ،اداره کل آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد در توضیح این طرح به خبرنگار تابناک کهگیلویه و بویراحمد، گفت: واژه "شهاب"کوتاه شده ی عبارت، شناسایی و هدایت استعدادهای برتر می باشدو هدف از آن شناسایی روش مند ،علمی و دقیق استعدادهای برتر هر دانش آموز می باشد.
زهرایی افزود:هدف از اجرای این طرح ،تحقق اهداف تعالی تربیتی است که معلمان توانایی علمی مناسب جهت شناسایی استعداد های متنوع ،مختلف و برتر هر دانش آموز را کسب کنند و در این خصوص بتوانند ،طی یک فرایند شش ماهه ،شناسایی استعدادهای برتر هر دانش آموز را انجام دهند و زمینه هدایت آن ها را متناسب با استعداد های برتر انجام دهند.
وی در این خصوص گفت: این طرح از ویژگی های نظام های آموزشی پیشرفته می باشد.
این کارشناس حوزه ی آموزش و پرورش با اشاره به اینکه این طرح اکنون به مرحله برنامه اجرایی تبدیل شده است ،ارکان آن را بدین گونه معرفی کرد:
الف: شورای راهبردی برنامه ملی شهاب در بنیاد ملی نخبگان
ب: ستاد مرکزی برنامه شهاب در وزارت آموزش و پرورش
پ:کمیته علمی و فنی برنامه ملی شهاب در مرکز پژوهش ها و استعدادهای درخشان
ث:ستاد اجرایی استانی در ادارات کل آموزش و پرورش استان ها
ج:کارگروه تخصصی استانی در ادارات آموزش و پرورش استان ها (رئیس و معاون آموزش ابتدایی استان)
چ:کارگروه علمی-اجراییدر شهرستان ها
ح: کارگروه اجرای در مدرسه
زهرایی در پایان گفت:این طرح از مرحله ی آزمایشی خارج و به برنامه رسمی تبدیل شده است و اکنون در استان کهگیلویه و بوراحمد در حال اجرا است.
اجرای برنامه در آموزش و پرورش بویراحمد
این برنامه در شهرستان بویراحمد به مرحله اجرا درآمده و در اولین اقدام اجرایی آن برگزاری دوره تخصصی برای فرهنگیان جهت آشنایی با چگونگی اجرای آن در مدارس صورت گرفته است.
معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان بویراحمد در گفتگو باتابناک کهگیلویه و بویراحمد گفت: در اولین اقدام ،کارگروه شهرستانی به ریاست مدیر آموزش و پرورش شهرستان و با مشخص نمودن دیگر اعضا و صدور ابلاغ برای اعضا ،تشکیل شد و به دنبال آن ،برنامه ریزی برای آموزش نیروی انسانی ،مختص معلمان پایه چهارم،مدیران،معاونین آموزشی و معاونین اجرایی مدارس انجام شد.
سید محمد قاسم محنایی افزود، از تاریخ95/8/15 به مدت سه روز ، در دو گروه جمعا 6 روز و به ازای هر دوره 36 ساعت دوره آموزشی در قالب ضمن خدمت ، برای فرهنگیان برگزار شد و برای شرکت کنندگان به همین میزان ساعت گواهی ،تایید گذراندن دوره صادر شده است.
این کارشناس آموزشی در ادامه دانش آموزان تحت پوشش این طرح را 4500 نفر در شهرستان بویراحمد اعلام کرد و افزود: علاوه بر این آمار دانش آموزی 725 نفر هم از معلمین در اجرای این دوره به آموزش و پرورش کمک می کنند ضمن اینکه مدرسین این دوره هم با اعزام به تهران و شرکت در دوره های تخصصی ، اکنون کار آموزش معلمین را در استان بر عهده دارند.
محنایی در پایان گفت: نحوه ی ارزشیابی بدین صورت است که در طول سال تحصیلی ، برابر با چک لیست هایی که طی بخشنامه وزارتی ابلاغ گردیده است ، صورت می گیرد و نتایج به اطلاع اولیاء رسانده و در پرونده آن ها هم درج شده و نگهداری می شود.