مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با بیان اینکه مطالعه جامع میادین هیدروکربوری یکی از دستاوردهای مناطق نفتخیز جنوب طی چهار سال گذشته است، گفت: این شرکت از سال ۱۳۹۲ به بعد موفق به انجام ۳۷ مورد مطالعات مهندسی مربوط به میادین و مخازن هیدروکربوری شده که نتیجه حاصل از این مطالعات، افزایش ذخایر قابل بازیافت نفت و گاز به میزان ۴۴۰۰ میلیون بشکه نفت و بیش از ۱۰ تریلیون فوت مکعب گاز است.
بیژن عالی پور در گفتوگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب بزرگترین تولیدکننده نفت خام کشور است، در مورد مهمترین دستاورد این شرکت در سالهای اخیر توضیح داد: مهمترین دستاورد شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب تحقق نزدیک به ۱۰۰ درصدی اهداف تولید و تضمین پایداری آن با لحاظ اصل صیانت از منابع نفت و گاز است.
وی با اشاره به بهبود وضعیت تولید شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در دولت یازدهم، اظهار کرد: توفیقات در صنعت نفت در دوران پسابرجام و اینکه دولت تدبیر و امید توانست میزان تولید نفت و گاز کشور را تا سقف قبل از تحریمها افزایش دهد، نتیجه و دستاوردی اتفاقی نبود، بلکه نتیجه حداقل دو یا سه سال برنامهریزی دقیق برای حفظ توان تولید در قالب یک طرح مدون جهادی بود که کارشناسان صنعت نفت توانستند مهمترین موانع موجود بر سر راه تولید نفت کشور را بردارند و صنعت نفت را در وضعیتی قرار دهند که به محض برداشتن تحریمها، در کمترین زمان ممکن کشور بتواند سهم خود را از بازار جهانی نفت بازپس بگیرد.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در ادامه در مورد پیشرفت بخش تاسیسات سطح الارضی توضیح داد: تکمیل و راهاندازی بخشی از تاسیسات راهبردی مرتبط با تولید، مهمترین دستاورد حاصل از برنامهریزی برای تکمیل طرحهای اولویتدار بود. با توجه به کمبود نقدینگی و ضرورت اولویتبندی و اختصاص بودجه به طرحهای موثر در تولید، تصمیم گرفتیم بخشی از پروژههای نیمهتمام مرتبط با تولید را در قالب یک برنامه زمانبندی به سرانجام رسانده و به بهرهبرداری برسانیم. از جمله این پروژهها طرحهای نمکزدایی است که نقش مهمی در فراهم کردن ظرفیت برای فرآورش و تولید کیفی نفت نمکی دارند. احداث و راهاندازی واحدهای نمکزدایی ۵۵ هزار بشکهای هفت شهیدان، ۳۰ هزار بشکهای لب سفید و پیش راهاندازی واحد ۴۵ هزار بشکهای هفتکل - نفت سفید (هر سه در حوزه مسجدسلیمان)، تکمیل و راهاندازی واحد ۷۵ هزار بشکهای بهرهبرداری و نمکزدایی منصوری در حوزه کارون، پیش راهاندازی واحد نمکزدایی ۱۱۰ هزار بشکهای گچساران ۳، از جمله طرحهای اولویتدار به شمار میروند.
عالی پور با اشاره به قدمت و فرسایش برخی از خطوط لوله جریانی و صادراتی، در مورد اقداماتی که در زمینه بهبود خطوط لوله انجام شده، اظهار کرد: طرح جامع بازرسی و تعمیر خطوط لوله یکی از طرحهای عمده در بخش مهندسی و ساختمان بوده که عمده وظایف آن اجرای برنامههای آسیبشناسی و رفع مشکلات خطوط اصلی و صادرات و انتقال نفت در حوزه عملیات شرکتهای بهرهبردار است. یکی از مهمترین پروژههایی که در قالب این طرح اجرا شد، پروژه احداث خط لوله انتقال نفت اهواز به پالایشگاه آبادان بود که مقارن با برداشتن تحریمها تکمیل و راهاندازی شد.
وی ادامه داد: در فاز یک این پروژه، ۴۲ کیلومتر خط لوله ۲۶ اینچی از پالایشگاه آبادان تا چندراهه دارخوین کشیده شد. در فاز دوم این پروژه نیز ۹۰ کیلومتر خط ۲۶ اینچ در حد فاصل دارخوین تا واحد بهرهبرداری شماره ۴ اهواز احداث و راهاندازی شد. تکمیل و راهاندازی خطوط لوله ۲۶ اینچ انتقال نفت آسماری از بهرهبرداری شماره ۲اهواز - آبادان (به بهمنشیر شمالی) و احداث خطوط لوله روزمینی۱۲ و ۱۶ اینچ جدید پارسیکلاستر به بهرهبرداری کرنج در محدوده شرکت نفت و گاز آغاجاری از جمله این پروژهها است.
عالی پور گفت: تعویض ۱۵ کیلومتر خط لوله ۴۲اینچ و مقاومسازی ۳۵ کیلومتر خط ۴۸ اینچ صادراتی حد واسط امیدیه تا گوره، تعمیر بخشی از خط ۲۶ اینچ انتقال گاز موردنیاز برای تزریق در میدان گچساران بخش دیگری از این فعالیتها محسوب میشود. در مجموع ۳۰۰۰ مورد تعمیر، ترمیم و تعویض، توپکرانی و ایمنسازی خطوط اصلی صادراتی، پالایشگاهی و خطوط فرعی انتقال نفت و گاز، برنامه گسترده ضخامتسنجی خطوط لوله، چاهها و مخازن کار مهمی است که در این مدت انجام شده است.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با بیان اینکه مطالعه جامع میادین هیدروکربوری یکی از دستاوردهای مناطق نفت خیزجنوب طی چهار سال گذشته است، تصریح کرد: این شرکت از سال ۱۳۹۲ به بعد موفق به انجام ۳۷ مورد مطالعات مهندسی مربوط به میادین و مخازن هیدروکربوری شده که نتیجه حاصل از این مطالعات، افزایش ذخایر قابل بازیافت نفت و گاز به میزان ۴۴۰۰ میلیون بشکه نفت و بیش از ۱۰ تریلیون فوت مکعب گاز است. همچنین برای اولین بار تولید نفت از کوهانک شرقی مخزن بنگستان بیبی حکیمه از طریق حفر و تولیدی کردن چاه ۱۶۷ این میدان محقق شد.
وی با بیان اینکه مخزن بنگستان دارای دو کوهانک شرقی و غربی و بسیار پیچیده است، افزود: با تولید از این مخزن، ذخیره قابل بازیافت نفت خام مناطق نفتخیز جنوب به میزانی قابل ملاحظه افزایش یافته و پیشبینی میشود با توسعه این کوهانک، امکان حفر حداقل پنج حلقه چاه دیگر نیز فراهم گردد. طی دو سال اخیر با تلاش متخصصان اداره عملیات مهندسی مخازن مناطق نفتخیز جنوب تولید از مخزن بنگستان منصورآباد نیز برای نخستین بار محقق شده و تولید مخزن آسماری میدان رودک هم از سر گرفته شد.
سفارش ساخت ۷۵ درصد قطعات و کالاهای موردنیاز به سازندگان داخلی
وی در ادامه با تاکید بر اینکه مهمترین چالش مناطق نفتخیز جنوب و هر یک از شرکتهای تابع شرکت ملی نفت ایران در دوران تحریم و حتی قبل و بعد از آن محدودیت منابع و مشکلات مالی است، تصریح کرد: مدیریت امور مالی در چهار سال گذشته با کنترل و نظارت بر کلیه دریافتها و پرداختهای سرمایهای و جاری، پایش و اندازهگیری بودجه موردنیاز شرکت و برنامهریزی درست و اعمال سازوکاری ویژه برای اولویتبندی پرداختها، توانسته است کالا، مواد، تجهیزات و خدمات موردنیاز خود را از سازندگان و پیمانکاران داخلی تأمین کند.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ادامه داد: مهمترین هدف پیش بینی شده در فرآیند ساخت داخل کالا در این شرکت قطع رشتههای وابستگی به خارج از طریق شناسایی اقلام پرمصرف و حیاتی و برنامهریزی برای ساخت حداکثری تجهیزات، مواد و ماشین آلات فرایندی از طریق شرکتهای دانش محور داخلی و تدوین دانش فنی است. اولویتهای ساخت داخل مناطق نفتخیز جنوب، از ابتدای دولت یازدهم در قالب چهار گروه کالایی موردنظر وزارت نفت، شامل متههای حفاری (ROCK BIT & PDC)، تجهیزات سر چاهی (W/H & X-MAS)، پمپهای درون چاهی میلهای - مکشی (SRP) و توربینهای گازی قابل شناسایی است. به طور خلاصه تولید اقلام مستمر و پرمصرف مکانیکی، حفاری، برق و ابزار دقیق و شیمیایی و پلیمری و نیز شناسایی سازندگان توانمند داخلی و توسعه منابع ساخت برای تمامی کالاهای مصرفی صنعت نفت در دستور کار مدیریت کالای شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب قرار دارد.
عالی پور با بیان اینکه شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در راستای سیاستهای وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران طرحها و پروژههای متعددی در بخش بومیسازی تجهیزات صنعت نفت به مرحله اجرا گذاشته است، تصریح کرد: در نتیجه اقدامات صورتگرفته از سوی این شرکت در ۱۰ سال اخیر بیش از ۸۰۰۰ قلم کالای استراتژیک صنعت نفت بومیسازی شده است. بر این اساس و با توجه به برنامهریزیهای صورتگرفته، در صورت تأمین منابع داخلی، در سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶حدود ۴۰۰۰ قلم کالای موردنیاز این شرکت، از قبیل قطعات موردنیاز حفاری، ماشین آلات دوار (توربین، پمپ و کمپرسور) مواد شیمیایی و قطعات یدکی در دست بررسی و اقدام جهت تولید و تأمین به فراخوان مناقصات داخلی قرار گرفته است. هم اکنون سفارش ساخت ۷۵ درصد قطعات و کالاهای مورد نیاز این شرکت اعم از تجهیزات سرچاهی و انواع ولوها نیز به بخش داخلی سفارش داده میشود.
وی افزود: از جمله قطعات و تجهیزات استراتژیک صنعت نفت که مناطق نفتخیز جنوب اقدام به طراحی و ساخت آنها کرده است، میتوان به رشتههای تکمیلی درونچاهی کلاس۷۵۰۰ و۱۰ هزار پام، بازطراحی و ساخت نخستین توربین گازی و راهاندازی و بکارگیری آن، ساخت انواع روتور و پرههای داغ توربینهای گازی، شیرهای ایمنی درون چاهی، انواع لولهها و تسهیلات سرچاهی اشاره کرد.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب از تدوین برنامه پنج ساله ساخت کالا در این شرکت خبر داد و گفت: این برنامه طوری تهیه شده است که مهمترین قطعات و تجهیزات مورد استفاده مانند توربینها، کمپرسورها و پمپهای فرآیندی به ترتیب اولویت، بومیسازی شوند. کارشناسان شرکت برای ساخت قطعات موردنیاز خود سازندگان توانمند را در سطح کشور شناسایی و تجربیات و اطلاعات فنی و تخصصی قطعات و تجهیزات را به آنان منتقل میدهند. آن بخش از سازندگانی که به سفارش این شرکت پاسخ مثبت دهند، در چارچوب قوانین و مقررات، ضمن حمایت مالی، کالاهای ساختهشده توسط آنان پس از انطباق با استانداردهای صنعت نفت و انجام تستهای آزمایشگاهی و میدانی مورد استفاده قرار میگیرند.
عالی پور ادامه داد: در دوران تحریم این شرکت با استفاده حداکثری از مزیت ترخیص بخشی از تأسیسات تولید، اقدام به بازسازی، رفع معایب کلی و جزیی و تعمیرات اساسی آنها کرد. در خصوص چاههای تولیدی، جهت جلوگیری از پیامدهای منفی ناشی از عدم تولید پایدار، برنامه بازگشایی تناوبی از ۱۷۳۸ حلقه چاه فعال تدوین و اجرا شد. ضمن اینکه تزریق گاز به مخازن هیدروکربوری با حداکثر توان ممکن تداوم یافت.
عالی پور افزود: در این دوران، مجموعه مناطق نفتخیز جنوب تبدیل به یک کارگاه بزرگ تعمیرات اساسی شد. به نحوی که تنها در دو سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ عملیات تعمیرات اساسی افزون بر ۳۶۰۰ مورد از تجهیزات فرآورشی، ۷۸۰مورد اصلاحیههای فرآیندی، ۱۸۹۰۰ مورد اقدامات مهندسی درون چاهی، ۳۰۷ مورد تعمیرات اساسی ماشینآلات دوار، ۹۴۰۰ مورد شیرآلات فرآیندی و ایمنی و صدها مورد ضخامتسنجی خطوط لوله را در پنج شرکت بهرهبردار نفت و گاز تابع به سرانجام رسید.
وی افزود: سال ۱۳۹۴ از حیث تعمیرات اساسی توربینهای گازی و کمپرسورها نیز سال پرکاری بود؛ در این سال بیش از ۱۵۰ دستگاه توربین، کمپرسور و سایر ماشین آلات دوار اورهال و در مدار عملیات قرار گرفت تا زمینهساز ثبت رکوردی جدید در از سرگیری تولید پایدار نفت در جنوب باشد. از دیگر اقداماتی که در چارچوب برنامههای تولید شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب طی چند سال اخیر صورت پذیرفت، بازرسی خطوط لوله اصلی صادراتی با استفاده از توپک هوشمند بود که در راستای افزایش ایمنی خطوط و اطمینان از استمرار تولید، برنامهریزی و طبق برنامه زمانبندی با موفقیت انجام شده است.
مدیرعامل شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ادامه داد: طی چند سال اخیر و علیرغم وجود تحریمهای ظالمانه، تعداد قابل توجهی از پروژههای مهم این شرکت شامل تجهیز واحد نمکزدایی رگ سفید ۲، احداث واحد بهرهبرداری و نمکزدایی مسجدسلیمان، احداث و توسعه واحد نمکزدایی لب سفید، خرید و نصب پیشگرمکنهای واحد نمکزدایی ۱ تا ۴ اهواز، افزایش توان تزریق گاز در میادین کرنج و پارسی، جمعآوری و تزریق گازهای همراه نرگسی، احداث چندراهه جدید گناوه، احداث خط لوله ۲۶ اینچ انتقال نفت از اهواز به پالایشگاه آبادان و رفع نواقص و تکمیل واحدهای بهرهبرداری و نمکزدایی میدان منصوری، به سرانجام رسید. عملیات اجرایی پروژههای مهم دیگری از جمله طرح احداث نمکزدایی۲۲۰ هزار بشکهای اهواز متمرکز و نمکزداییهای بی بی حکیمه، گچساران ۳، رگ سفید ۱ و هفتکل شتاب بخشیده شد که هم اکنون در شرف تکمیل و در برنامه راهاندازی سال قرار دارند.
اقدامات مناطق نفتخیز جنوب در راستای حفاظت از محیط زیست
عالی پور در ادامه در مورد اقدامات شرکت ملی مناطق نفتخیز در زمینه حفاظت از محیط زیست توضیح داد: تکمیل فاز دوم و راهاندازی کامل بزرگترین طرح زیست محیطی صنعت نفت ایران در استان خوزستان در قالب طرح آماک، گردآوری و شیرین سازی و مصرف بهینه ۲۴۱ میلیون فوت مکعب گازهای ترش همراه نفت بنگستان از چهار میدان بزرگ کشور (اهواز، مارون، منصوری، کوپال) اقدام مهمی بود که در سال جدید انجام شد. اجرای ۳۰ پروژه جمعآوری گازهای همراه و تکمیل آنها تا پایان سال ۱۳۹۷در قالب طرح (NO FLARING)، مشارکت در اجرای طرح تثبیت شنهای روان، طرح درختکاری و بیابانزدایی در مناطق بحرانی حاشیه تاسیسات نفتی استان خوزستان به مساحت 200 هزار هکتار با هدف فرونشاندن گرد و غبار، اجرای طرح تزریق پساب واحدهای نمکزدایی به چاههای دفعی و حذف کامل آلایندههای خاک، طراحی، ساخت و بکارگیری ۱۳دستگاه تفکیکگر سیار سرچاهی با عنوان صنعتی MOT و MOSبه منظور جلوگیری از سوزاندن مواد نفتی و بازیافت اقتصادی آن در هنگام تعمیر و احیای چاهها، استفاده از فنآوری نوین قطع جریان روی خطوط لوله حامل نفت عبوری از سطح رودها در هنگام بروز نشت، عبور دادن خطوط لوله اصلی انتقال نفت از زیر بستر رودخانهها تحت عنوان پروژه HDD برای اولین بار در مناطق نفتخیز جنوب، انجام شد.
وی ادامه داد: تجهیز پنج دکل حفاری به سیستم Zero discharge با هدف بازیافت و تصفیه گل حفاری، تصفیه و بازیافت رسوبات نفتی کف مخازن با استفاده از نیتروژن (فنآوری(NGS ، پاکسازی پسماندهای گل حفاری پایه روغنی در کارخانه گل حفاری روغنی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با استفاده از باکتریهای نفتخوار، احداث فضای سبز حاشیه بلوار نفت در سطح ۶۴۰۰۰ مترمربع با مشارکت شهرداری اهواز، احداث فضای سبز حریم چاههای نفت در سطح ۴۰۰۰۰ مترمربع در مناطق کوی ملت، شهرک نفت و کوی قائم، طراحی، مهندسی و ساخت گودالهای عایقکاری شده گل و پساب حفاری با توجه به ویژگیهای زیست محیطی منطقه، استفاده از لایههای ژئوممبران و ژئوتکستال جهت جلوگیری از نشت و نفوذ به لایههای آب زیرزمینی، ایجاد ۱۰ ایستگاه پایش سنجش آلودگی هوا در سطح شهر اهواز به درخواست اداره کل حفاظت محیط زیست استان خوزستان از دیگر اقدامات انجام شده است.
عالی پور در مورد برنامههای مهار گازهای همراه ارسالی به مشعل نیز گفت: طرح جامعی در این زمینه وجود دارد اما به لحاظ مشکلات نقدینگی فراز و فرود داشته است. با این وجود برای جمعآوری کلیه گازهای ارسالی به مشعل در شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب، پروژههای مربوطه مصوب و در مراحل مطالعه و یا اجرا قرار دارند.با توجه به زمانبر بودن تکمیل این پروژهها و به عنوان یک اقدام عاجل و در راستای تاکید وزیر نفت مبنی بر استفاده هرچه بیشتر از سرمایه و تواناییهای بخش خصوصی در طرحهای جلوگیری از سوختن گازهای همراه نفت و همچنین دستور مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران در خصوص دعوت از سرمایهگذاران در این زمینه، اقدامات لازم در ارتباط با تعیین چارچوب مزایده فروش گازهای همراه، فراخوان از طریق رسانهها، بازدیدهای میدانی، برگزاری جلسات با مزایدهگران و تهیه پیش نویس قرارداد صورت پذیرفته و سایر پیگیریهای لازم نیز در این خصوص در حال انجام است.