فوتبالیست‌ها از قدیم با سربازی میانه خوبی نداشتند، به این دلیل که باید در روزهای خوب فوتبال‌شان تیم و شهرت و پول را بی‌خیال می‌شدند و در یک تیم نظامی بازی می‌کردند. مثل مبعلی که بعد از قهرمانی با فولاد و در حالی که عضو تیم ملی بود، سر از یک تیم دسته چندمی درآورد. از قدیم هم بحث کارت پایان خدمت بازیکنان محل بحث بوده است. به طور مثال سال ۶۳ استفاده پرسپولیس از رضا عابدیان ۲۰ ساله در سه بازی باعث شد این تیم در آن سه بازی نتیجه را طبق رای کمیته انضباطی ۳ بر صفر واگذار کند و قهرمانی را از دست بدهد.
رضا عابدیان
آن روز‌ها ترفند فوتبالی‌ها برای فرار از سربازی امتحان ندادن و دیپلم نگرفتن بود تا کمی معافیت تحصیلی‌شان را کش بدهند. داغ تنبیه و از دست دادن قهرمانی چنان برای قرمز‌ها سنگین بود که حتی بیشتر از ۳۰ سال بعد و وسط رقابتی تنگاتنگ با تراکتور برسر قهرمانی، عالیشاه و نوراللهی را که تازه مشمول شده بودند، دو دستی تقدیم رقیب تبریزی کردند تا دوباره جریمه نشوند. مجموع اتفاق‌های ریز و درشت باعث شد قوانین مربوط به سربازی ورزشکاران تغییر کند.
عالیشاه و نوراللهی
برای ورزشکاران لیگ برتری تا ۲۸ سالگی سربازی به تعویق می‌افتد تا بازیکن در روزهای اوجش به تیم نظامی یا خدایی ناکرده سمت گرفتن کارت تقلبی نرود. برای بازیکنان ملی هم تا ۳۰ سالگی این قانون وجود دارد که خودش انعطاف زیادی نسبت به قبل است. اما این روز‌ها بحث سربازی دو بازیکن استقلال داغ است، درباره این که مرادمند به‌خاطر بازی در لیگ برتر تا ۲۸ سالگی معاف بوده و سیاوش یزدانی هم ۳۰ سالگی را رد کرده و دیگر همان چند دقیقه بازی ملی هم کارش را راه نمی‌اندازد و هر دو باید به سربازی بروند. فارغ از این‌که حق با باشگاه استقلال است که قائل به تعویق زمان سربازی بازیکنانش است یا تیم‌های مقابل، می‌خواهیم چند مورد جالب و جنجالی در سربازی فوتبالی‌ها را بررسی کنیم.
بمب خبری فوتبال
سال ۹۳ یک باند بزرگ با سندسازی و کار‌های پیچیده و گسترده، به گرفتن کارت پایان خدمت اقدام می‌کرد؛ در بین سطح وسیع کار‌های این باند نام فوتبالیست‌های معروف هم بود. البته همان اول همه فوتبالیست‌هایی که روی‌شان بحث بود ماجرا را تکذیب کردند، اما به مرور معلوم شد در سال‌های ۸۵ و ۸۶ و همین‌طور ۹۰ و ۹۱ این گروه برای حدود ۱۰۰ فوتبالیست اسم و رسم‌دار کارت پایان خدمت جور کرده است. اتفاقی که خبرش مثل بمب در فوتبال ایران پیچید و حتی تا آن‌جا پیش رفت که برخی معتقد بودند باید قهرمانی فولاد پس گرفته شود و نایب قهرمان یعنی پرسپولیس جام را بگیرد. اما سطح کار باند و آلودگی بازیکنان از تیم‌های مختلف چنان بالا بود که حتی بعد از معلوم شدن کلیت ماجرا تغییری در امتیاز‌ها اعمال نشد. در بین این بازیکنان ستاره‌های زیادی هم بودند.
پایان ستاره تیم ملی
یکی از کسانی‌که اسمش در این پرونده قرار داشت مهرداد پولادی بازیکن پرسپولیس بود. مهرداد در جام‌جهانی ۲۰۱۴ با پیراهن تیم‌ملی حسابی درخشیده بود و در ۲۶ سالگی فرصت زیادی داشت تا به فوتبال اروپا برود. به‌خصوص این‌که او در بازی با آرژانتین مسی و هیگواین را پشت سرهم دریبل زده و مورد توجه قرار گرفته بود. پولادی با درخواست فدراسیون و پیگیری کی‌روش موقتاً اجازه خروج با تیم‌ملی برای بازی‌های آسیایی را پیدا کرد و بعد هم دیگر به‌کشور برنگشت. برای این‌که بدانید در پرونده جعل کارت پایان خدمت چطور فوتبال پولادی تباه شده باید این‌را بدانید که او آخرین بازی ملی‌اش را در ۲۷ سالگی انجام داد یعنی سنی که وحید امیری تازه اولین بازی با پیراهن تیم ملی را تجربه کرده بود.
فولادی‌های معروف
تیم فولاد فهرست بلند بالایی از کارت پایان خدمت جعلی یا غیرقانونی داشت. بختیار رحمانی کاپیتان تیم که جام قهرمانی را بالای سر برده بود یکی از چهره‌های ویژه فهرست بود و ناچار شد به تراکتور برود که آن زمان تیم نظامی محسوب می‌شد. آرش افشین که در تیم ملی قطبی درخشیده بود به ملوان رفت. سروش رفیعی بازیکن تکنیکی فولادی‌ها هم به تراکتور رفت و بعد‌ها همچنان اصرار داشت که بی‌گناه بوده و با انتقالش به تراکتور هم رشد فوتبالی‌اش متوقف شده و هم از نظر مالی ضرر کرده است. شجاع خلیل‌زاده از سپاهان هم جزو چهره‌های معروف بود که ناچار شد به تراکتور برود.
شهاب کرمی از فولاد هم به تیم نظامی رفت و دیگر نتوانست بازیکن موثری باشد. سینا عشوری، میلاد غریبی، عباس بوعذار و... هم دیگر بازیکنان مطرحی بودند که در آن ماجرا اسم‌شان مطرح شد. هر چند هرکدام از آن‌ها به‌نوعی معتقد بودند در حق‌شان اجحاف شده و کارت و معافیت‌شان درست و قانونی بوده است. پرسپولیسی‌ها هم یک چهره در این فهرست داشتند؛ حسین ماهینی که مجبور شد از نایب قهرمان آن زمان لیگ جدا شود و به ملوان برود. تراکتور هم با جذب ناگهانی ستاره‌های لیگ برای مدت‌ها تقویت شد و بدون هیچ هزینه‌ای در جمع مدعیان بود.
معافیت‌های عجیب و خنده‌دار
در بین بازیکنانی که آن سال‌ها و با کمک باندی که گفته شد معاف شدند، نمونه‌هایی بود که در روند سندسازی دست به کار‌های عجیب و حتی خنده‌دار زده بودند، به‌طور مثال یکی از بازیکنان که در لیگ برتر مشغول بازی بود، معافیت برای ناتوانی جسمی گرفته بود؛ یعنی در حدی که نمی‌توانست کار‌های روزمره‌اش را انجام دهد در حالی که بازیکن خشن و توانمندی هم بود. یک نفر دیگر مدعی شده بود مادرش عضو کمیته امداد است و او به عنوان تنها فرزند و نان‌آور باید معاف شود، در حالی که فوتبالیست گران‌قیمت و پولداری بود. یک مورد دیگر معافیت موقت با ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی بود؛ در یکی از برنامه‌ها گزارشگر برنامه ۹۰ از بازیکنی که چنین معافیتی گرفته بود، پرسید: «حالا ترم چند هستی؟» بازیکن با تعجب جواب داد: «ترم چی هست»؟ یعنی بدیهیات تحصیل در دانشگاه را هم نمی‌دانست. البته حالا با انعطافی که در قانون برای بازیکنان لحاظ شده بازکنان می‌توانند تا ۲۸ سالگی برای حضور در لیگ برتر و تا ۳۰ سالگی در صورت ملی‌پوش بودن سربازی را به تعویق بیندازند و کمتر شاهد تقلب یا سوختن دوران طلایی یک فوتبالیست هستیم./ح
روزنامه خراسان
