بدون شك توجه به مسائل زیست محیطی یكی از ضروریات زندگی بشر است و اگر غیر از این باشد زندگی به خطر می افتد. مسئله زباله نیز از جمله مسائل بسیار با اهمیتی است كه توجه به آن نیازمند مدیریت صحیح و اصولی است و این امر در شمال كشور از درجه اهمیت بیشتری برخوردار است.
ظهر روز جمعه بود كه در فضاهای اجتماعی خبر یك فاجعه بزرگ زیست محیطی در چالوس پیچید و آن خبر آتش سوزی محل دپوی زباله پلهم كوتی منطقه ورگاویچ بود كه بر اثر افزایش دما و فشردگی زباله‌ها دچار آتش‌سوزی شد.
خبر سرایت آتش به حدود 10 هكتار از جنگل و فضای محل دفن زباله چالوس بسیاری را به اندیشیده وا داشت كه چرا پیش از این به فكر چاره ای برای رفع مشكل محل دفن زباله نشدند.
زباله های شهرستان چالوس در فضایی به مساحت 8 هكتار تلمبار و روزانه 80 تن زباله در این مكان دفن می شود و در زمان پیك مسافر به 150 تن و حتی بیشتر نیز می رسد.
ضرورت ایجاد كارخانه كمپوست در چالوس
فرماندار چالوس در مورد حادثه آتش سوزی ظهر روز جمعه محل دفن زباله چالوس با بیان اینكه حادثه آتش سوزی غیر مترقبه نبود و قابل پیش بینی بود، اظهار كرد: با توجه به تجربیات گذشته و شرایط خاص دفن زباله كه بسیار غیر بهداشتی انجام می شد بارها در جلسات مدیریت بحران و شورای بهداشتی عنوان شد و تذكرات و هشدارهای لازم به شهرداری چالوس داده شد.
محمد ناصر زندی با اشاره به شكایات چند باره محیط زیست چالوس در مورد دفن غیر بهداشتی زباله در این منطقه، گفت: وضعیت نابهنجار در نوع دفن زباله كه از سال ها قبل صورت می گرفت بدون در نظر گرفتن استانداردهای لازم در دل جنگل انجام می شد، بنابراین با توجه به پخش و پراكندگی زباله هر اتفاقی ممكن بود روی دهد.
وی افزود: با وجود گرمای زیاد و گازی كه از زباله ها متصاعد می شد این پیش بینی آتش سوزی می شد و در این خصوص از سوی محیط زیست به شهرداری به صورت مرتب تذكر داده می شد.
فرماندار چالوس متذكر شد: در حال حاضر نیز اگر همه با هم دست به دست هم ندهند باز هم این مشکلات ادامه دارد و باعث به خطر افتادن محیط زیست می شود زیرا این مكان بالای شهر قرار دارد و بوی تعفن و مسموم آن را كه در هوا وجود دارد مردم شهر و منطقه استشمام می كنند و موجب خطرات بیشتر می شود.
زندی با تاكید بر اینكه آلایندگی، آتش سوزی و آالودگی محیط زیست از هر نظر برای شهر آسیب است، تصریح كرد: حجم زباله بسیار بالا است و اگر شهرداری از گذشته ساماندهی می كرد و هر از چند گاهی با خاك ریزی و آهك ریزی مكان دفن زباله را ساماندهی می كرد تا آثاری از زباله دیده نشود این اتفاق ممكن بود روی ندهد.
وی با اشاره به اینكه تلنبار شدن وسیع زباله مواجه بحران زا است و باید بحران را مدیریت شود، خاطر نشان كرد: برای ایجاد كارخانه كمپوست و زباله سوز درخواست داده شود و نباید منتظر اتمام كارخانه نیروگاه زباله نوشهر ماند، زیرا با توجه به كمبود اعتبارات شاید اتمام آن سال ها به طول بینجامد.
فرماندار چالوس با تاكید بر اینكه تا اتفاق بعدی و جدی تری روی نداده است باید اقدام جدی صورت گیرد یادآور شد: باید محل دفن زباله خاك ریزی آهك ریزی شود، همچنین ایجاد فاصله استاندارد بین زباله ها، دیوار كشی، فنس كشی و ایجاد فاصله با درختان از ضروریات است.
زندی با اعلام اینكه این اقدام نیازمند حمایت و كمك همه دستگاه ها است، ابراز كرد: در زمینه مهار آتش سوزی همه دستگاه ها اعم از شهرداری های اطراف و منابع طبیعی خوب ورود پیدا كردند و همه همكاری مناسبی داشتند.
وی ادامه داد: برای رفع نگرانی از حریق مجدد باید اطراف محل دفن زباله محصور شده و خاكریزی صورت گیرد و در میان آن نیز در چند نقطه مسیر ماشین رو باشد تا راه دسترسی آسان باشد.
زندی در پایان با تاكید بر نظارت كامل محیط زیست شهرستان در روند اقدامات موثر در محل دفن زباله، گفت: ماشین آلات سنگین نیاز است و همه دستگاهها از جمله راه و شهرسازی، امور آب و ادارات دیگر ماشین آلات سنگین خود را در اختیار شهرداری قرار دهند تا ظرف مدت كوتاه مشكل مرتفع شود.
نیاز شهرداری به ماشین آلات سنگین و كمك سایر دستگاه ها
شهردار چالوس در گفت وگو با ایسنا با اشاره به اینکه برای رفع مشکل دپو زباله در منطقه جنگلی پلهم‌کوتی چالوس نیاز به همکاری دیگر ادارات و نهادها است، گفت: شهرداری به‌عنوان متولی امور شهری هیچ گاه راضی به تخریب طبیعت و زشت کردن زیبایی‌های آن نبوده اما در حال حاضر و همانند گذشته چاره‌ای جز اعمال روش سنتی برای دفن و دپو کردن زباله‌ها راهی وجود ندارد.
علیرضا طاهری‌نسب افزود: از اصولی‌ترین و بهترین روش رفع مشکل دفع و دپو زباله در طبیعت احداث کارخانه زباله‌سوز است که با توجه به نشست‌هایی که به همت فرماندار در کمیته پسماند استان داشتیم مجوز این کارخانه بنا بر رعایت شرایطی برای چالوس مهیا شد.
وی افزود: نیاز است برای احداث کارخانه زباله‌سوز اداراتی مانند منابع طبیعی و محیط زیست همکاری لازم را انجام دهند تا بتوان با استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذار در آینده ای نزدیک شاهد ایجاد این کارخانه بود.
شهردار چالوس تصریح كرد: با توجه به‌تولید گاز در محل دفن زباله احساس خطر در هر لحظه آتش‌سوزی وجود داشت اما با تقسیم نیروهای امدادی و آتش‌نشانی توانستیم در مهار آتش و عدم سرایت آن به جنگل خوب عمل شود.
ایجاد آتش بُر نیاز اصلی محل دفن زباله چالوس
معاون حفاظت اداره كل منابع طبیعی مازندران نوشهر نیز در گفت وگو با ایسنا بحران زباله را از دغدغه های شمال كشور دانست و گفت: زباله در حوزه چالوس از همه مناطق حادتر است و باید در این مورد مدیریت بهتری صورت گیرد.
عبدالرضا سنگاری افزود: اداره كل منابع طبیعی در گذشته برای 2 هكتار زمین جهت دفن زباله چالوس و ساماندهی زباله برای شهرداری موافقت كرده بود و در حال حاضر بالغ بر 10 هكتار از جنگل آسیب دیده است و شیرابه حاصل از زباله مسئله اصلی زیست محیطی و صدمه به درختان است كه باید جدی گرفته شود.
وی تاكید كرد: زباله در مكان فعلی آتش زیر خاكستر است و نباید به مهار فعلی آن خوشبین بود، عمق آتش به قدری است كه هر چه آب ریخته شود آتش مهار نمی شود چون حرارت در عمق است و گرمای هوا آن را تشدید می كند.
معاون حفاظت اداره كل منابع طبیعی مازندران نوشهر با بیان اینكه شیشه در میان زباله خود عامل حریق است خاطر نشان كرد: زباله فعلی انبار باروتی است كه شرایط را برای انفجار دارد و با كوچكترین جرقه و كبریت ممكن است مجدد مشتعل شود.
سنگاری با اشاره به اینكه در حال حاضر نباید دنبال مقصر بود اظهار كرد: تیر پیكان به سمت منابع طبیعی و محیط زیست است و باید همه دست به دست هم دهند تا مشكل برطرف شود.
وی آتش بُر را نیاز اساسی محل دفن زباله چالوس دانست و خاطرنشان كرد: مسیر سه تا 4 كیلومتر دفن زباله چالوس فاجعه آفرین است حتی بوی زباله موجب آزار و اذیت مردم است و نیز موجب آلودگی رودخانه چالوس می شود.
این مسئول آتش زیر خاكستر مانده را در محل دفن زباله از عمده ترین مشكلات عنوان كرد و گفت: جنگل در معرض خطر شدید است و صحنه و نمای زشت زباله موجب ناراحتی زیادی است كه باید همه دست به دست هم دهند تا مشكل برطرف شود.
ساماندهی محل دفن زباله نیازمند اعتبارات لازم است
رئیس منابع طبیعی چالوس با اشاره به اینكه حدود 20 سال قبل طبق توافق با محیط زیست 5 هزار متر برای دفن زباله تحویل شهرداری شد، اظهار كرد: امروز این رقم به 8 هكتار رسیده است و 2 هكتار نیز بر اثر آتش سوزی به جنگل آسیب رساند.
مهرداد خزایی پول با بیان اینكه در گذشته نیز شاهد آتش سوزی در منطقه بودیم ، گفت: در سال 88 نیز آتش سوزی به جنگل سرایت كرد و در این مورد نباید شهرداری را به تنهایی مقصر دانست.
وی افزود: بعد از 20 سال انباشت زباله و حجم بالای آن موجب تولید گاز متان می شود و این امر موجب آتش سوزی شده است.
رئیس منابع طبیعی چالوس ادامه داد: سال گذشته حدود 300 متر آتش بُر در كنار دره زده شد و ادامه آن نیازمند حمایت مالی است و در این خصوص شورای شهر و شهرداری چالوس نیز باید كمك كنند.
خزایی با بیان اینكه فنس كشی به تنهایی كارساز نیست، تاكید كرد: خاكریزی و آتش بُر در اولویت قرار دارد همچنین در داخل نیز خیابان بندی شود تا رفت و آمد بهتر صورت گیرد.
وی اضافه كرد: در دره های مشرف محل دفن زباله نیز حدود 200 كامیون زباله ریخته شده است كه قابل دسترسی نیست و اگر آتش به آنجا سرایت كند به این راحتی قابل خاموش كردن نیست و خطرات چند برابری دارد بنابراین نیاز است هر چه زودتر چاره ای برای آن اندیشیده شود.
این مسئول با تاكید بر پیگیری كارخانه بازیافت زباله ، خاطر نشان كرد: زباله در عمق است و سالها روی هم تلنبار شده است و احتمال اینكه به راحتی خاموش شود كم است.
خزایی تصریح كرد: سمی بودن از دیگر دغدغه های این موضوع است و مردم سینوا و تلاجو كه در اطراف هستند از بوی زباله و دود ناشی از آن كه آسیب زیاد می رساند شكایت دارند، حتی بوی نامتعارف آن تا مرزن آباد نیز سرایت كرد.
خطر احتمالی حریق مجدد زباله ها
رئیس اداره حفاظت محیط زیست چالوس نیز با اشاره به اینكه آتش سوزی در بخشی به صورت عمقی و در بخشی سطحی بوده است اظهار كرد: تخلیه زباله با حجم بالا و پلاستیك های دورن آن در اطراف پخش شد و بعد از آتش سوزی به جنگل سرایت كرد.
ابواقاسم محمد پور افزود: طی سال های گذشته قرار بر این بود آتش بُر انجام شود كه صورت نگرفت و برای رفع خطر آتش سوزی مجدد باید ظرف مدت 10 روز این مكان ساماندهی شود.
وی با ابراز نگرانی از اینكه بر اثر تابش آفتاب، زباله ها با كوچكترین جرقه و كبریت شعله ور می شود، تصریح كرد: مكان فعلی زباله نیازمند تقویت نگهبانی است تا هر كسی وارد این مكان نشود.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست چالوس با بیان اینكه اگر كار نیمه كاره رها شود فاجعه ایجاد آفرین است، تاكید كرد: دود ناشی از سوخت زباله كه در ارتفاع قرار دارد موجب آلودگی هوا شده است بنابرای باید هر چه زودتر مدیریت شود.
ساماندهی زباله چالوس نیازمند همت جمعی است
عضو شورای شهر چالوس گفت: حجم بالای زباله به تنهایی از عهده شهرداری بر نمی آید و نیازمند همت همگانی است و باید همه دستگاه ها وارد كارشوند.
عقیل اكبرآبادی با بیان اینكه نباید نوك پیكان اتهام به سمت شهرداری گرفته شود، افزود: برای انتقال خاك دپو شده نیازمند حمل و نقل و ماشین آلات است و شهرداری این تعداد ماشین آلات سنگین ندارد.
وی مدیریت راه دسترسی و تقویت نگهبانی محل دفن زباله را از ضروریات ذكر كرد.
رئیس آتش نشانی شهرداری چالوس نیز مشكل اطفای حریق را راه دسترسی عنوان كرد و گفت: برای مهار آتش ظهر روز جمعه آتش نشانی های همه شهرهای اطراف كمك كردند كه جای قدردانی دارد.
ستار طاوولی با تاكید بر اینكه جاده داخل محل دفن زباله باید كارشناسی باشد، اظهار كرد: برای اطفا حریق روز جمعه 160 هزار لیتر آب مصرف شد كه باتوجه به فصل گرما و كمبود آب این مقدار بسیار زیاد بوده است.
به گزارش ایسنا، حال با توجه به بروز حریق در محل دفن زباله چالوس، زنگ خطر روشن شده است و آنچه به نظر ضروری می رسد باید برای نجات محیط زیست و جنگل هر از چند گاهی با ریختن خاك و آهك از آلودگی به صورت موقت جلوگیری شود و تصویب و ایجاد كارخانه كمپوست در چالوس نیز از ضروریات است كه باید به صورت جدی به آن پرداخته شود.
گزارش سپیده پورشعبان خبرنگار ایسنا مازندران