به گزارش تابناک – البرز: استان البرز به دلیل بهره‌مندی از آب و هوای مناسب و وجود فضای سبز و باغ‌های متعدد در گذشته به عنوان یک باغ شهر زیبا و خوش آب و هوا شناخته می‌شد.
این وضعیت موجب شده بود که سال‌ها کرج به عنوان شش تنفسی پایتخت شناخته شده و باغ‌های سرسبز منطقه شهرت کشوری داشته باشد.
اما در 16 سال اخیر خشکسالی‌های پیاپی، در کنار عدم توجه به مسائلی از جمله صرفه‌جویی، اصلاح الگوهای مصرف و تغییر سیستم‌های آبیاری کشاورزی و باغی، آسیب‌های جدی به فضای سبز کرج و باغ‌های این شهرستان وارد شده است.
بر اساس نظر کارشناسان محیط زیست، استان البرز در سال جاری یکی از کم بارش‌ترین سال‌ها طی یک دهه اخیر را تجربه می‌کند.
به عنوان نمونه مدیر عامل آب منطقه‌ای البرز چندی پیش از کاهش 50 درصدی بارش باران در این استان خبر داد.
بهزاد پارسا گفته بود که بر اساس آمارهای اداره هواشناسی و دیگر نهادهای مسئول، سال گذشته (92) شاهد کاهش کم نظیر باران و نزولات آسمانی و به طبع آن خشکسالی بودیم و این در حالی است که از ابتدای سال جاری تاکنون میزان بارندگی در استان البرز 50 درصد نسبت به سال گذشته که دچار خشکسالی بودیم، کاهش داشته است.
این مسئول اعلام کرد: کاهش بارندگی در استان البرز به میزانی بوده که البرز نسبت به دیگر استان‌های کشور رتبه نخست کاهش بارندگی را از ابتدای سال جاری تاکنون به خود اختصاص داده است.
پارسا ادامه داد: این شرایط موجب شد که ذخایر آب استان البرز به ویژه در سدهای کرج و طالقان به شدت کاهش یافته و هم‌اکنون وضعیت کم‌آبی در البرز به شرایط اضطراری رسیده است.
در تابستان امسال نیز مدیر دفتر حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب شرکت آب منطقه ای تهران از کاهش سالانه 320 میلیون مترمکعب آب از آبخوان‌های استان های تهران و البرز خبر داد.
مصطفی دهقان گفته بود که افزون بر 320 میلیون مترمکعب که در هر سال از حجم آبخوان‌های دو استان تهران و البرز کاسته می‌شود، در بخش‌هایی حدود نیم متر و در برخی مناطق نیز تا دو متر افت در سطح سفره‌های آب زیرزمینی گزارش شده است که این امر پدیده فرونشست زمین و به دنبال آن وضعیتی به نام مرگ آبخوان را پدید خواهد آورد.
کاهش فضای سبز، خشک‌شدن بسیاری از باغ‌ها و مزارع، افزایش آلودگی هوا، کاهش جدی تولید محصولات کشاورزی و باغی و متضرر شدن کشاورزان و باغداران از جمله آسیب‌هایی است که خشکسالی در البرز پدید آورده است.
در این رابطه استاندار البرز نیز در نخستین جلسه شورای عالی آب استان البرز گفته است، در حال حاضر 12 هزار متر مکعب بر ثانیه آب از سدهای استان خارج می شود.
سید حمید طهایی گفت: به بیانی دیگر روزانه معادل یک رودخانه آب از استان خارج می‌شود و به ازای آن هیچ آبی به استان باز نمی‌گردد، همین امر کاهش بی‌رویه حجم آب‌های استان و تشدید بحران خشکسالی در آینده نزدیک خواهد شد.
وی تصریح کرد: حداقل 50 درصد از آبی که از سدهای موجود در این استان خارج می‌شود، باید بازگشت داشته باشد در غیر این صورت با بحران جدی کم آبی مواجه خواهیم شد.
به طور قطع برای مقابله با آسیب‌های خشکسالی، باید تحقیقات و پژوهش‌های علمی و کارشناسی را در اولویت قرار داده و بر اساس نتایج این تحقیقات اقدام شود و به نظر می‌رسد که مهمترین حلقه مفقوده برای مقابله با بحران کم آبی البرز، همین نکته باشد.
مشکل دیگری که به بحران کم آبی البرز دامن می‌زند، حفر چاه‌های غیر مجاز است.
این چاه‌ها از سوی 2 گروه به صورت شبانه و بدون مجوز حفر می‌شود. گروه نخست کشاورزان و باغدارانی هستند که برای تامین آب مورد نیاز خود، تنها چاره را حفر چاه آب و برداشت غیر مجاز می‌دانند.
البته تعداد این گروه قابل مقایسه با گروه دوم نیست. گروه دوم مالکان ویلاها و خانه باغی‌هایی هستند که در سال‌های اخیر با قطع درختان، تغییر غیر قانونی کاربری اراضی کشاورزی و خشک کردن عمدی باغ‌ها، اقدام به ویلاسازی در مناطق خوش آب و هوا کرده و در ویلاهای خود چاه‌های غیر مجاز حفر کرده‌اند.
برداشت‌های بی‌رویه از منابع آبی زیرزمینی آسیب جدی به این منابع وارد کرده است.
از سوی دیگر با توجه به اینکه بیش از 95 درصد آب کشور در حوزه کشاورزی مصرف و به عبارت بهتر به هدر می‌رود، اصلاح سیستم‌های آبیاری مزارع و باغ‌ها و همچنین پیروی از الگوهای کاشت و پرهیز از کاشت گیاهان و محصولات آب‌دوست مانند کاهو که ارزش اقتصادی چندانی برای کشور ندارد، باید در اولویت تصمیم‌گیری‌های کشاورزی کشور قرار گیرد.
به طور قطع در صورت بی‌توجهی به این راهکارها و با توجه به رشد سریع جمعیت البرز، این استان در سال‌های نه چندان دور با بحران غیر قابل جبران کم آبی روبه‌رو می‌شود.