فرهاد عبدالشاه بیان کرد:
ضرورت اجرای طرحهای آبخیزداری برای توسعه پایدار در استان سمنان
به گزارش تابناک سمنان:آبخیزداری هنر مدیریت صحیح منابع آب وخاک بهمنظور بهرهبرداری بهینه و پایدار در یک حوزه آبخیز است. بهعبارتدیگر آبخیزداری مدیریت منابع زیستمحیطی در یک حوزه آبخیز است به نحویکه به بهترین وجه اهداف مدیریت طـرح و بهرهبرداری مداوم از این منابع را برآورده سازد.
فعالیتهای آبخیزداری با اهداف مدیریت جامع حوزههای آبخیز در پی کاهش فرسایش خاک و رسوبدهی، تغذیه سفرههای آبهای زیرزمینی، کنترل هرز آبها، کنترل سیلاب و بهرهوری بهینه از نزولات آسمانی، ارتقاء آگاهی عمومی، توسعه مشارکت مردم و ارتقاء وضعیت اقتصادی آبخیزنشینان در یک حوزه آبخیز میباشد.
با توجه به خشکسالیهای اخیر در استان سمنان اجرای طرحهای آبخیزداری یک ضرورت برای استان میباشدکه با این اقدامات میتوان از این تغییرات اقلیمی حاکم در کشور بنحوه شایسته استفاده نمود.
عملیات آبخیزداری در ۳ بخش کلی مکانیکی، بیومکانیک و بیولوژیک که عبارتند از: احداث بندهای سنگ و ملات وبندهای خاکی، تورکینست و سایر عملیات سازهای و .... که در راستای جلوگیری از هدررفت آب و روانآبها در بارشها، کمک به تغذیه سفرههای زیرزمینی، ذخیره نزولات آسمانی، کنترل سیل و رسوبات احداث میشود.
همچنین اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری در کاهش عوامل تخریب منابع طبیعی از جمله سیل، خشکسالی، تغییر اقلیم، مقابله با کمبود و بحران آب و بیابانزایی تاثیرگذار است.
در استان سمنان تاکنون بیش از ۲۰۰ بند خاکی و تور کینست احداث شده است که این میزان احداث بند خاکی تنها ۳۰ درصد روانآبها را جمعآوری میکند.
وی گفت: با احداث طرحهای آبخیزداری و آبخوان داری در استان علاوه بر اینکه از تخریب منابع طبیعی جلوگیری خواهد شد از طرفی چشمهها و قناتها خشک در منطقه بعد از چند سال دوباره احیاء خواهد شد
فرهاد عبدالشاه معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان نیز با اشاره به اهمیت اجرای طرحهای آبخیزداری در استان که ۵/۹ درصد مساحت کشور را دارد و از نظر مساحت هفتمین استان پهناور ایران میباشد، گفت: اجرای طرحهای آبخیزداری در استان نیاز به افزایش مشارکت مردم در این حوزه دارد.
عبدالشاه، به آشنا نبودن برخی از مردم با طرحهای آبخیزداری و اهمیت این طرحها در توسعه بخش کشاورزی و همچنین جلوگیری از خروج روانآب و هدایت به سمت قناتها و چشمهها و بندها اشاره کرد و گفت: باید ضرورت اجرای طرحهای آبخیزداری برای مردم فرهنگسازی شود.
به گفته وی، با تقویت مشارکت مردم در این حوزه میتوان سرمایهگذاری مردم و کشاورزان را برای اجرای طرحهای آبخیزداری افزایش داد به گونهای که تاکنون در استان پروژههای بسیاری با مشارکت مردم و بهره برداران در سطح استان به مرحله اجرا و بهره برداری رسیده است.
عبدالشاه اظهار داشت: در کشور ما که میزان مصرف و استحصال آب بسیار بالا و در حد بحرانی است، اجرای طرحهای آبخیزداری از جمله اجرای سازههای مکانیکی و انجام اقدامات مدیریتی که منجر به حفظ و پایداری پوشش گیاهی، حفظ منابع آب و خاک، تغذیه آبخوانهای زیرزمینی و مهار آبهای سطحی میشود، بسیار ضروری است.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سمنان با اشاره به اهمیت اجرای طرحهای آبخیزداری گفت: با اجرای طرحهای آبخیزداری و احداث بندهای خاکی، سنگ و ملات در استان حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد روانآبها کنترل میشود.
عبدالشاه افزود: از اول مهرماه پارسال تاکنون به عنوان سال زراعی جاری، به طور متوسط ۱۳۰ میلیمتر بارش در استان وجود داشته است که با توجه به پهنهبندی استان، ۱۲.۶ میلیارد
مترمکعب نزولات آسمانی در استان باید وجود داشته باشد.
وی اظهار داشت: ۷۰ تا ۸۰ درصد این میزان نزولات آسمانی به صورت روانآب یا تبخیر از دسترس خارج میشود، که با اجرای طرحهای آبخیزداری و سدسازی ۲۰ تا ۳۰ درصد این میزان روانآب ذخیرهسازی و یا نفوذ داده میشود.
عبدالشاه اظهار داشت: با احداث سازههای سنگ و ملاتی، پخش سیلاب، بند خاکی در استان از سال ۱۳۷۰-۱۳۹۸، سالانه ۸۵/۶ میلیون مترمکعب سالانه کنترل میشود.
وی افزود: در استان سمنان تاکنون بیش از ۲۰۰ بند خاکی با حجم عملیات ۶ میلیون و ۲۴ هزار مترمکعب و حجم مخزن ۲۵ میلیون و ۳۰۷ هزار مترمکعب احداث شده است.
وی افزود: سالگذشته ۴۰۰ میلیارد ریال اعتبار از محل صندوق توسعه ملی به اجرای طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری استان اختصاص داده شد، که نسبت به سال ۹۷ این میزان تقریبا ۲ برابر افزایش داشت.
عبدالشاه گفت: مطالعات آبخیزداری تاکنون در ۴۷۳ هزار هکتار از مساحت عرصههای منابع طبیعی استان انجام و حدود ۵۰ هزار هکتار در حال مطالعه است؛ اجرای طرحهای مطالعات آبخیزداری و همچنین اجرای طرحهای آبخیزداری برای استان با توجه به توپوگرافی منطقه ضروری است.
وی با اشاره به بارش اوایل سال جدید نیز گفت: با توجه به میزان آب موجودی که در بندهای استان به دلیل بارشهای گذشته وجود داشت، تعدادی از بندهای خاکی استان از جمله بند زرین کمر شهرستان شاهرود سرریز کرد.
به گفته وی، هر با اجرای عملیات آبخیزداری از سال ۱۳۷۰-۱۳۹۸، سالانه ۸.۵ میلیون متر مکعب سفرههای آبهای زیرزمینی تغذیه میشود که این امر باعث زنده شدن دوباره چشمهها و قناتهادر پایین دست میشود.