ژاپنی‌ها سلطان نظم و برنامه‌ریزی‌اند. آنها به‌خوبی روش‌های پس‌انداز و مدیریت بودجه را بلدند و می‌توانند الگوی خوبی برای همه ما باشند. اگر در روش‌هایشان دقیق شوید، درمی‌یابید که جزئیات، اهمیت توجه به زمان حال، و انعطاف‌پذیری خوبی در آنها وجود دارد. روش کاکه ایبو یکی از همین روش‌هاست.
با کاکه ایبو مدیریت پول‌هایتان را به دست می‌گیرید و به‌روش ژاپنی‌های موفق پس‌انداز می‌کنید. می‌خواهید درباره این روش بیشتر بدانید؟
معنی عبارت کاکه ایبو چیست؟ دفتر حساب‌وکتاب‌های خانواده. این روش را بانوی روزنامه‌نگاری به‌نام هانی موتوکو (Hani Motoko) در سال ۱۹۰۴ اختراع کرد. جالب است بدانید موتوکو نخستین زن روزنامه‌نگار ژاپنی هم بود. او با این روش قصد داشت راهی ساده برای مدیریت امور مالی خانه طراحی کند.
این روش برای کسانی مناسب است که مدیریت مخارج از دست‌هایشان خارج می‌شود و عادت‌های خرج‌کردن خاصی دارند؛ برای مثال، اگر شما هم از آن دسته از افرادی هستید که خرید درمانی می‌کنند و در موقع ناراحتی و استرس به خرید می‌روند یا برای شادکردن و تفریح هم به خرید روی می‌آورند، بهتر است با روش کاکه ایبو آشنا شوید.
تغییردادن سبک خرج‌کردن پول چندان ساده نیست، چون خرج‌کردن در بافت عادت‌های زندگی روزانه‌مان تنیده می‌شود. برای همین هم هست که هرگونه تغییری در این زمینه سخت می‌شود. بُعد احساسی ماجرا از همه مهم‌تر است. گاهی خرج‌کردن می‌تواند راهی برای ایجاد آرامش و شادی باشد. با این حساب، اگر قرار باشد احساسات خوب این کار تحت‌کنترل دربیاید، تغییر عادت‌های بد کمی سخت می‌شود.
البته اینها به معنی سخت‌بودن روش کاکه ایبو نیست. مطمئن باشید به‌کمک آن می‌تواند جیبتان را بهتر کنترل کنید. این روش سابقه‌ای ۱۱۶ساله دارد و تعادل مالی را به جیب آدم‌های زیادی برگردانده است.
نکات مهم
تفاوت اصلی روش کاکه ایبو با روش‌های مدیریت مالی دیگر در این است که ما را متوجه ریشه تصمیم‌گیری‌هایمان در خرید می‌کند. درست است که وضعیت اقتصادی عمومی در حال حاضر خوب نیست. حفظ ثبات مالی دشوار و سفره‌ها آن‌قدر تنگ شده که حق انتخاب زیادی برای خریدکردن وجود ندارد، اما بازهم گاهی بی‌برنامگی‌ها مانع از آن می‌شوند که همان مقدار اندک بودجه هم به‌درستی خرج شود. کاکه ایبو نمی‌گذارد چنین اتفاقی بیفتد.
نکته مهمی درباره روش کاکه ایبو وجود دارد: این روش پس‌انداز برای قطع‌کردن شادی و نشاطتان از خرید نیست؛ برای نمونه، اگر حالتان خوش نیست و با دسته‌گلی زیبا می‌توانید احساس بهتری پیدا و فضای خانه را زیبا کنید، کاکه ایبو جلویتان را نمی‌گیرد. هدف این روش ترک عادت‌های بد در خرید و خرج‌کردن است. این‌طور هم نیست که کاکه ایبو فقط مخصوص افراد پولدار باشد. بسیاری از ما چندان هم پولدار نیستیم؛ اما یکی از عوامل این بی‌پولی و نداشتنِ دست باز برای خرید چیزهای مختلف به‌خاطر تصمیمات و عادت‌های بد است.
خرید کردن برای حال خوب خیلی هم خوب است؛ اما روش کاکه ایبو به ما یاد می‌دهد گاهی خریدکردن برای تغییر روحیه اثرات مثبت کوتاه‌مدت دارد و بعدتر پشیمانی هم به بار می‌آورد. در هر خریدی باید سود وزیان را بسنجید و بعد دست‌به‌جیب شوید. گاهی سود خریدکردن فقط مالی نیست، بلکه از نظر معنوی و روحی هم برایتان مزایایی به وجود می‌آید. به این نکته دقت کنید و یادتان باشد کاکه ایبو با حال خوبِ شما مشکلی ندارد.
به چیزی جز قلم و کاغذ نیاز است؟ خیر!
برای شروع کار به هیچ وسیله یا امکانات خاصی نیاز ندارید. کافی است یک برگه سفید و یک خودکار داشته باشید. هدف روش کاکه ایبو این است که ارتباطتان را با پول پیدا و درک کنید. برای رسیدن به درک درستی از ارتباطتان با پول، باید حساب دخل‌وخرجتان را به‌طور دقیق داشته باشید و همه‌چیز را یادداشت کنید.
با نوشتن می‌توانید عادت‌هایی را که در خرج‌کردن پول دارید، به‌دقت مشاهده و بررسی کنید. مزایای نوشتن در این زمینه بسیار زیاد است. تحقیقات مختلف هم ثابت کرده‌اند که نگارش و نوشتن با قلم و کاغذ می‌تواند مزایای مختلفی داشته باشد؛ برای نمونه، وقتی شروع به نوشتن می‌کنید، تمرکزتان معطوف به زمان حال می‌شود. در ضمن، به‌شکلی روراست مجبور به اعتراف عادت‌هایتان می‌شوید.
پرسش‌های کاکه ایبویی
نکته بعد از یادداشت‌کردنِ دخل‌وخرج و عادت‌های خریدکردن در این روش، پرسیدن سؤالات زیر از خود است. هر وقت قرار به خرید چیزی داشتید از خود بپرسید:
آیا بدون این وسیله می‌توانم زندگی کنم؟
آیا این خرید با موقعیت مالی‌ام تناسب دارد؟
آیا از ایـن وسیله واقـعا استفاده خواهم کرد؟
آیا جا و مکان نگهداری از این وسیله را دارم؟
حال‌واحوالم در هنگام خرید چطور است؟ استرس دارم؟ بیش‌ازحد شادم؟ در آرامش به‌سر می‌برم؟
چطور به خرید این وسیله علاقه پیدا کردم؟ جرقه‌ای آنی و مشاهده آن در تبلیغات بود یا در فروشگاه‌گردی متوجه آن شدم؟
با این خرید چه حسی به من دست خواهد داد؟ شاد می‌شوم؟ هیجان‌زده خواهم بود؟ فرقی برایم نخواهد کرد؟ عذاب‌وجدان می‌گیرم؟
برای اینکه مدیریت اقتصادی خوبی داشته باشیم، باید یاد بگیریم میان خواسته‌ها و نیازهایمان تفاوت زیادی وجود دارد. بسیاری از خریدها از روی خواستن هستند و در واقع، به آنها نیازی وجود ندارد. این چیزی است که کاکه ایبو یادمان می‌دهد و کمکمان می‌کند در زمینه امور مالی تصمیم‌های منطقی‌تر، سریع‌تر و هوشمندانه‌تر بگیریم.
چطور با تمرکز بر زمان حال خرج کنیم؟
کاکه ایبو کمکتان می‌کند با تمرکز بر زمان حال و به‌دور از احساسات و افکار اشتباه برای خرج‌کردن تصمیم بگیریم. قبل از خرید هر چیزی به نکات زیر دقت کنید:
بعضی از خریدها هیجانی‌اند و از روی نیاز واقعی انجام نمی‌شوند. فقط بحثِ نیاز نیست. گاهی خریدها آن‌قدرها هم حالمان را خوب نمی‌کنند و شادی برایمان به همراه نمی‌آورند تا روحیه‌مان عوض شود. اگر قصد خرید کردید، زود و سریع دست‌به‌کار نشوید. دست‌کم به خودتان ۲۴ ساعت زمان بدهید که مشخص شود، میلتان به خرید آنی و هیجانی بوده است یا خیر.
۲. تحت‌تأثیر حراج‌های بزرگ قرار نگیرید
حراج برندها و تخفیف‌ها هم از آن تله‌هایی‌اند که می‌توانند جیبمان را خالی کنند. گاهی تخفیف‌های زیاد ما را وادار به خرید چیزهایی می‌کنند که به آنها نیاز نداریم و به‌احتمال زیاد استفاده‌ای هم نخواهند داشت. همیشه در خرید از برندها در تخفیف و حراج از خود بپرسید که اگر کالایی با قیمت واقعی‌اش به فروش می‌رفت، بازهم آن را لازم داشتید و می‌خریدید یا نه.
۳. حساب پول‌هایتان در حساب بانکی را داشته باشید
مدام حساب پول‌هایتان را داشته باشید. البته لازم نیست دچار اضطراب شوید و بررسی مداوم حسابتان به شما فشار روانی وارد کند. هدف از این کار، داشتن تسلط و کنترل بر امور مالی‌تان است. این کار به کاهش استرس مالی کمک می‌کند. اگر ندانید چقدر پول دارید و چقدر پول خرج می‌کنید، مدیریت مالی از دست‌هایتان خارج می‌شود.
۴. مخارج تان را گروه‌بندی و دسته‌بندی کنید
با داشتن حساب مخارج و بررسی چیزهایی که در طول بازه‌های زمانی مختلف (مثلا ماهانه) می‌خرید، مدیریت مالی‌تان بهتر می‌شود. پس از آن هم باید مخارج مختلفتان را دسته‌بندی کنید./ح
