«شهر خوشه‌های طلایی» مرغوب‌ترین کشمش ایران را تولید می‌کند، جایی که این روزها در کشمکش مشکلات از «آفت خوشه خوار انگور» گرفته تا فرآوری سنتی و کمبود آب به غروب آفتاب اقبالش می‌اندیشد.
«شهر خوشه‌های طلایی» مرغوب‌ترین کشمش ایران را تولید می‌کند، جایی که این روزها در کشمکش مشکلات از «آفت خوشه خوار انگور» گرفته تا فرآوری سنتی و کمبود آب به غروب آفتاب اقبالش می‌اندیشد.
به گزارش مهر؛ ملایر به‌عنوان دومین شهرستان استان همدان شهر خوشه‌های انگور لقب دارد و بسیاری این شهر را با باسلق، شیره انگور و کشمش مرغوبش می‌شناسند؛ کشمش این شهرستان یکی از انواع مرغوب کشمش در ایران است که سالانه بخشی از صادرات استان همدان را به خود اختصاص می‌دهد.
بر اساس آمار شهرستان ملایر با ۱۰ هزار هکتار باغ انگور و برخورداری از ۶۴ درصد اراضی زیر کشت انگور استان، ۶۰ درصد از تولید این محصول را در استان همدان به خود اختصاص داده و کشمش ملایر یکی از محصولات مهم صادراتی استان همدان محسوب می‌شود.
ملایر حائز رتبه دوم تولید و رتبه اول کیفیت کشمش کشور
این شهرستان بعد از استان آذربایجان غربی با تولید ۲۳ درصد کشمش کشور، رتبه دوم تولید کشمش و از نظر کیفیت رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
یکی از باغداران ملایری در همین زمینه گفتگو با مهر گفت: بخش عمده‌ای از باغ های خود در شهرستان ملایر را به کشت انگور اختصاص داده‌ام و سالانه برداشت این محصول نیز قابل توجه است.
بیرام تکلو با بیان اینکه بخشی از انگور تولیدی را روانه بازار می‌کنیم و مابقی آن به کشمش و شیره و باسلق تبدیل می‌شود، گفت: کار شیره‌پزی از انگور را بانوان انجام می‌دهند و بخشی از شیره تهیه‌شده نیز روانه بازار می‌شود.
تکلو با اشاره به اینکه تبدیل انگور به کشمش به شیوه سنتی انجام می‌شود، گفت: در ملایر کارخانه‌هایی نیز برای انجام این کار فعال هستند.
وی یکی از مشکلات باغداران ملایری را هزینه بالای حمل انگور به کارخانه‌ها برای تبدیل‌شده به کشمش عنوان کرد و گفت: بسیاری از باغداران ملایر انگور خود را به کشمش تبدیل کرده و آن را به سایر استان‌ها می‌فروشند.
فرآوری سنتی کشمش ملایر
وی عنوان کرد: یکی دیگر از مشکلات محصول انگور و کشمش به‌ویژه در شهرستان ملایر تماس محصول با خاک است که باعث آلودگی و کم شدن کیفیت و در نهایت بازارپسند نبودن می‌شود.
یکی از صادرکنندگان کشمش ملایر نیز در گفتگو با مهر با بیان اینکه صنایع تبدیلی نیاز اصلی محصولات کشاورزی استان همدان و به‌خصوص کشمش ملایر است، گفت: نحوه خشک‌کردن انگور و تبدیل آن به کشمش با چالش‌هایی همراه است.
احمد بهرامی با بیان اینکه بخشی از کشمش استان همدان و به‌ویژه کشمش تولیدی شهرستان ملایر به روش سنتی و قلیایی فرآوری می‌شود، گفت: این اقدام از کیفیت محصول می‌کاهد.
وی شیوه‌های سنتی بسته‌بندی، حمل‌ونقل و انبارداری را از دیگر مشکلات عنوان کرد و گفت: کشمش با گونی در انبار نگهداری می‌شود که در جابه‌جایی از انبار به کارخانه، کشمش‌ها له و خراب می‌شود.
کشمش ملایر به بیش از ۲۰ کشور دنیا صادر می‌شود
بهرامی با بیان این که تعرفه بسته‌بندی کوچک کشمش مقرون به‌صرفه نیست، گفت: مهیا نبودن مکان مناسب به‌منظور خشک‌کردن محصول انگور و تبدیل آن به کشمش سالم و قابل صادرات از مشکلات تولیدکنندگان کشمش استان است.
وی نبود برند خاصی برای کشمش ملایر را نیز از دیگر مشکلات برشمرد و گفت: کشمش ملایر به نام استان های دیگر صادر می‌شود.
در همین زمینه مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ملایر نیز در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه مهم‌ترین محصول تولیدی و صادراتی شهرستان ملایر انگور است، گفت: کشمش ملایر به بیش از ۲۰ کشور دنیا صادر می‌شود.
غلامحسین تقوی با بیان اینکه بیش از ۱۰ هزار هکتار از باغات شهرستان ملایر به کشت محصول انگور اختصاص دارد، ادامه داد: سالانه بیش از ۲۲۰ هزار تن انگور از تاکستان‌های شهرستان ملایر برداشت می‌شود.
آفت خوشه‌خوار انگور
تقوی میزان برداشت انگور از باغ های شهرستان ملایر را بین ۲۰ تا ۲۲ تن از هر هکتار عنوان کرد و گفت: بیشترین انگور تولیدی شهرستان به کشمش تبدیل می‌شود و مقداری از آن نیز به مشتقات دیگر شامل آبغوره، باسلوق و شیره تبدیل‌شده و یا به‌صورت تازه خوری مصرف می‌شود.
وی با پیش‌بینی تولید ۴۰ هزار تن کشمش در این شهرستان گفت: کشمش ملایر به بیش از ۲۰ کشور دنیا صادر می‌شود.
تقوی به تهدیدات و آسیب‌های محصول انگور اشاره و با بیان اینکه یکی از آفات باغ انگور شهرستان ملایر آفت خوشه‌خوار انگور است، عنوان کرد: باغداران این شهرستان هرسال مزارع کشت انگور را علیه این آفات سم پاشی می‌کنند.
وی بر ضرورت توجه به زمینه‌سازی برای صادرات کشمش به کشورهای اروپایی تاکید کرد و گفت: سالم بودن محصول کشمش صادرات آن را آسان می‌کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز در گفتگو با مهر گفت: در دنیا حدود ۸۵۰ هزار تن کشمش تولید می‌شود که در این زمینه کشور ایران استعداد تولید ۱۴۰ هزار تن را دارد و در شهرستان ملایر وضعیت تولید ۲۱ تن در هکتار است.
۶۴ درصد از اراضی زیر کشت انگور استان همدان در شهرستان ملایر است
منصور رضوانی جلال با بیان اینکه شهرستان ملایر بعد از آذربایجان غربی رتبه دوم را در تولید کشمش کشور دارد، اظهار داشت: ۶۴ درصد از اراضی زیر کشت انگور استان همدان در شهرستان ملایر است و ۶۰ درصد انگور استان همدان در این شهرستان تولید می‌شود.
وی بیان کرد: استان همدان رتبه سوم تولید انگور، رتبه ششم مساحت باغ‌های انگور و رتبه دوم تولید کشمش را در کشور داراست.
رضوانی جلال با اشاره به اینکه برای صادرات محصولات کشاورزی استان همدان به کشورهای اروپایی باید استانداردهای جهانی را در تولید محصولات رعایت کرد، گفت: کشاورزان باید در تولیدات خود مقوله‌های علمی را رعایت کنند تا بتوان در بازارهای جهانی رقابت کرد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان اظهار داشت: در حال حاضر یکی از نیازهای اساسی و اصلی بخش کشاورزی همدان صنایع تبدیلی است تا محصولات این بخش فرآوری شده و سپس صادر شوند که در این صورت شاهد ایجاد ارزش‌افزوده برای استان همدان خواهیم بود.
سالانه ۴۰ تا ۴۲ هزار تن کشمش در استان همدان تولید می‌شود
وی با بیان اینکه سالانه ۴۰ تا ۴۲ هزار تن کشمش در استان همدان تولید می‌شود، گفت: برنامه حمایتی برای تولید کشمش استان همدان تدوین شده است.
وی با بیان اینکه در شهرستان ملایر باغدار نمونه ۱۰۲ تن تولید در هر هکتار داشته است درحالی‌که میانگین تولید در کشور ۱۱ تن در هر هکتار و در استان ۱۸ تن در هر هکتار و در ملایر ۲۱ تن در هر هکتار است.
وی با تاکید بر استفاده از ظرفیت مراکز تحقیقاتی برای تولید انگور و کشمش مرغوب، گفت: در آینده استفاده از توان شرکت های دانش‌بنیان مد نظر است تا برای انعطاف‌پذیری در صادرات این محصول قدم برداریم.
رضوانی جلال از هدف‌گذاری صادرات ۲۸۰ میلیون دلاری برای بخش کشاورزی در سال ۹۵ خبر داد و گفت: این میزان در سال گذشته ۲۱۰ میلیون دلار بود که با افزایش چشمگیری مواجه است ولی خوشبختانه زمینه‌های صادراتی در بخش کشاورزی فراهم‌شده و ارتباطات خوبی با کشورهای خارجی برای انجام صادرات برقرار شده است.
حدود نیمی از صادرات استان همدان مربوط به کشمش ملایر است
رئیس انجمن کشمش ملایر نیز با اشاره به فعالیت بیش از ۵۰ کارخانه کشمش در ملایر، گفت: حدود نیمی از صادرات استان همدان مربوط به کشمش ملایر است اما در حال حاضر برخی مشکلات باعث کاهش میزان صادرات این محصول شده است.
منوچهر رضایی با تاکید بر اینکه باید به دنبال رفع نقاط ضعف و ایجاد راهکارهای جدید برای افزایش صادرات این بخش بود، گفت: نبود نقدینگی و نبود سرمایه در گردش از مشکلات واحدهای کشمش پاک‌کنی و کارخانه‌داران این بخش است.
وی با اشاره به مشکلات کارخانه‌داران کشمش شهرستان و بحران آب افزود: در این زمینه باید با حمایت مسئولان مشکل آب را برای این واحدها حل کرد.
رئیس انجمن کشمش ملایر با اشاره به تعطیلی و نیمه فعال شدن برخی واحدهای کشمش پاک‌کنی ملایر گفت: باید شرایطی فراهم شود تا این واحدها از بحران‌ها و تهدیدات نجات یابند.
با این تفاسیر پرواضح است که ملایر به عنوان یکی از قطب های صادرات کشاورزی در استان همدان نیازمند توجه است و باید مسئولان و دست اندرکاران به فکر حل مشکلات این شهرستان باشند.
