به گزارش تابناک کردستان، قطعنامه مقابله با ریزگردهای عربی که به بررسی معضل ریزگرد در همه جهان میپردازد، با اجلاسی که در سال آینده با حضور ٥٠ کشور در ایران برگزار میشود، بندهای قطعنامه خود را نهایی خواهد کرد. بیابانزایی و معضل انتشار ریزگردها مسالهای است که نزدیک به یک دهه است شهرهای غربی و جنوب غرب ایران را تحتالشعاع قرار داده است. ریزگردهایی موسوم به ریزگرد عربی که بیشتر از کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای عربی وارد ایران میشود، از معضلاتی است که شهروندان استانهای جنوبی و غربی کشور را درگیر کرده است و هرساله روزهای بحرانی را برای نقاط مختلف کشور و ساکنان آن شکل میدهد.
ایران به عنوان کشوری که از این معضل بیشترین آسیب را میبیند هنوز نتوانسته حتی با رایزنیهای دیپلماتیک گرهای از این گره کور بگشاید و همچنان مردم در این ناحیه هوای آلوده تنفس میکنند؛ اتفاقی که حالا با تصویب این قطعنامه در سازمان ملل میتوان امیدهای جدیدی به حل آن داشت.
رئیس مرکز امور بینالملل و کنوانسیونهای سازمان حفاظت محیط زیست با بیان جزییات این قطعنامه به «اعتماد» گفت: دو روز پیش در کمیته دوم سازمان ملل موضوع پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران تحت عنوان دومین قطعنامه خاص پدیده ریزگردها موسوم به توفانهای شن و ماسه و گردو غبار به تصویب رسید. این پیشنهاد با تلاشهای یک سال گذشته از سوی ایران به ثمر نشست.
مجید شفیع پور در ادامه به نخستین قطعنامه پیشنهادی ایران اشاره کرد و گفت: نخستین قطعنامه پیشنهادی ایران پیرامون مقابله با پدیده ریزگردها به عنوان یک چالش نوین زیستمحیطی طی دهه گذشته که در زمینه گسترش کانونهای انتشار آن تمامی ٥ قاره آسیا، اقیانوسیه، آفریقا، بخشهایی از اروپا و امریکای شمالی را مبتلا کرده، در هفتادمین مجمع عمومی سازمان ملل در آذرماه گذشته به تصویب رسید که طی آن دبیرکل از طریق برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (یونپ) تکلیف پیدا کرد که گزارشی از ارزیابی وضعیت پدیده توفانهای شن و ماسه و گرد و غبار در مقیاس بینالمللی تهیه و به مجمع عمومی آتی که در اوایل مهرماه سال جاری باشد، ارایه دهد. این نخستین اقدام موثری بود که به پیشنهاد و پیگیری مجدانه ایران صورت پذیرفت و توسط نمایندگی دایم ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک موارد مذاکراتیاش دنبال و محقق شد.
او در ادامه گفت: در دومین تلاش، در اوایل خرداد سال جاری، در بانکوک به پیشنهاد ایران و همکاری مشترک با پاکستان در مجموعهای موسوم به اسکاپ (برنامه اقتصادی اجتماعی سازمان ملل متحد) قطعنامه دومی به تصویب رسید که شاهکلید اصلی آن ضرورت همکاریهای منطقهای برای مقابله با پدیده ریزگردها است. بلافاصله با پیشنهاد و پشتیبانی ایران، عراق و پاکستان در نیمه اول خرداد امسال در مجمع محیط زیست سازمان ملل متحد در نایروبی که مقر دایمی برنامه محیط زیست سازمان ملل است، قطعنامه سومی با پیشنهاد و تلاش مجدانه محیط زیست ایران صورت گرفت و عملا قطعنامهای به تصویب رسید که شاه کلید اصلی آن، ضرورت مداخله مجموعههای مالی- منطقهای و بینالمللی مثل بانک جهانی، بانک توسعه اسلامی و بانک توسعه آسیایی بود برای بسیج منابع مالی جهت اجرای پروژههای مقابله با توسعه کانونهای انتشار ریزگردها.
شفیع پور همچنین با اشاره به گزارش دبیرکل سازمان ملل در این خصوص گفت: دبیرکل سازمان ملل در حاشیه هفتادمین مجمع عمومی سازمان ملل، در اوایل مهرماه سال جاری گزارش ارزیابی را بر اساس قطعنامه آذرماه گذشته ارایه داد. از آن زمان تا الان که دو ماه و نیم گذشته، بنابر پیشنهاد و پیگیری مستمر ایران، قطعنامه چهارم در سازمان ملل (که در مجمع عمومی دومین قطعنامه محسوب میشود) به تصویب کمیته دوم رسید که انتظار میرود در دو هفته آینده با سیر تشریقات حقوقی، به صحن علنی مجمع عمومی بیاید و به تصویب برسد. به گفته شفیع پور، این قطعنامه بر ضرورت مشارکت و همکاری کنوانسیون مقابله با بیابان زایی و بسیج منابع مالی گستردهتر از پیکره سازمان ملل و صندوقهای مرتبط است. همچنین مقرر شد برای بررسی ابعاد گسترده این معضل رو به رشد جهانی، طی ٦ ماهه اول سال ٩٦ اجلاس بینالمللی خاص تاب آوری در مقابل تغییرات آب و هوا و سازگاری به ویژه با تاکید بر مقابله با پدیده ریزگردها با حضور بیش از ٥٠ کشور از کشورهای دریافت کننده یا انتشار دهنده ریزگردها در ایران برگزار شود. قرار است برگزاری این اجلاس توسط بخش توسعهای اقتصادی، برنامه عمران و برنامه محیط زیست سازمان ملل به صورت مشترک با سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت امورخارجه، وزارت جهاد کشاروزی و سازمان جنگلهای ایران برنامهریزی شود. این تلاشهای بینالمللی منتهی به تنظیم پیشنویسهایی برای تصمیم نهایی توسط سران کشورها در هفتادویکمین مجمع عمومی سازمان ملل میشود.
او همچنین در خصوص تاثیر این قطعنامه در مهار ریزگردهای ورودی از عراق به ایران گفت: با توجه به اینکه ماهیت بیش از ٧٥ درصد از ریزگردها در ایران فرامرزی است، چه از صحرای قره قوم از ترکمنستان در شمال شرق کشور، چه از افغانستان و پاکستان و چه از عراق، سوریه، عربستان، قطر، کویت، عمان و امارات از غرب، جنوب غرب و جنوب کشور، قرار است تلاشها از حالت دوجانبه بین کشورها در بیاید و برنامهریز و ناظر سازمان ملل باشد. انتظار میرود از طریق این قطعنامه جدید بتوان با برگزاری اجلاس بینالمللی تهران سازوکارهای منطقهای در تمامی این ٥ قاره در مسیر رو به جلو تدوین و در مجمع بعدی سازمان ملل به تصویب برسد که این حرکات منطقهای زیر نظر سازمان ملل محقق شود.
تصویب این قطعنامه، تکلیفی را بر عهده سازمان ملل میگذارد تا با ورود سازمانهای وابسته به آن مانند برنامه عمران سازمان ملل UNDP، برنامه محیط زیست سازمان ملل UNEP، کنوانسیون مقابله با بیابانزایی UNCCD، سازمان بهداشت جهانی WHO یا سازمان جهانی هواشناسی WMO از طریق ایجاد و استقرار سیستمهای هشدار سریع قبل از وقوع توفانها با توجه به برآورد مسیرهای عبوری این پدیده از نقطهای به نقطه دیگر بتواند همکاریهایی را برای مقابله با این رخدادها مهیا کند. تا قبل از یک سال پیش، هیچ کدام از مجمعهای سازمان ملل هیچ تکلیفی در این ارتباط نداشتند.
ایران در این میان همواره پیشنهاد دهنده و حامی گیرنده پیشبرد پیشنویس قطعنامههای چهارگانه بوده و با توجه به ابعاد بینالمللی معضل گرد و غبار توانسته آن را به منصه ظهور برساند. حل معضل گردو غبار خاورمیانه و ایران بستگی به سهم مشارکتی دارد که ١٠ کشور درگیر به عنوان بازیگران اصلی دارند. این فعالیتها تحت نظارت سازمان ملل صورت میگیرد. این سازمان علاوه بر نظارت، مسوولیت تکلیف کردن و پاسخگویی هم دارد.
تابناک