بررسی رفتارهای سیاسی مبتنی بر تحزب در ایلام

رفتار سیاسی مبتنی بر تحزب آرزوی دیرینه کسانی است که دل در گرو رشد مردمسالاری در ایلام دارند. اصولگرایی، اصلاح طلبی و مستقل، سه گفتمان رایج در انتخابات ایلام است.
انتخابات در ایلام و رفتارهای سیاسی مبتنی بر تحزب
رفتار سیاسی مبتنی بر تحزب، آرزوی دیرینه ای است که یک پایش در مشروطه است و پای دیگرش در امروزِ ایران و ایلام است.
حزب، به فعالان مدنی، فرصت می دهد که با روشی مشروع و قانونی به قدرت دست پیدا کنند تا «نگرش»هایشان را با «روش»های خودشان اجرا کنند. اگر این عملکرد در قضاوت مردم مثبت ارزیابی شود، باز هم به نگرش و روش آنها رأی می دهند و آنها را به قدرت می رسانند.
در دموکراسی نمایندگی، این نوع رابطه مبتنی بر عملکرد، آرزوی فعالان سیاستِ پاک است. اگر حزب وجود داشته باشد و رفتارهای سیاسی را به طور مستمر، سازمان بدهد، انتخابها آگاهانه‌تر و روابط شفاف می‌شود و از این وضعیت ابهام کنونی در خواهد آمد (مثل الان نمی‌شد که معلوم نیست طرف، قبلا اصولگرا بوده و الان اصلاح طلب شده، با تا نصف روز اصلاح طلب است و شب در ستادهای دیگران اصولگرا می‌شوند!)
البته در ایران حزب‌های بعضا شناسنامه داری وجود دارند که مهم‌ترین ایرادشان این است که تنها در سطح شورای مرکزی باقی مانده‌اند و بدنه اجتماعی واقعی ندارند. در هر شهری فقط چند نفر در هر حزب و گروه قرار دارند که گاهی یک تنه در سیاست، بازی می کنند و تاس می‌ریزند و مناصب و موقعیت‌ها را از آن خود می کنند و هرگز از بدنه اجتماعی خود (اگر داشته باشند) عضوگیری فعال نمی کنند و در انجام کارهای فرهنگی، بسیار ضعیف هستند و به قول اساتید علوم سیاسی، تنها در فصل بهار احزاب (انتخابات) پیدایشان می‌شود.
اصولگرا، اصلاح طلب، اصولگرای اصلاح طلب، اصلاح طلب اصولگرا، اصولگرای مستقل، اصلاح طلب مستقل، اصولگرای معتدل، اصلاح طلب معتدل، اصولگرای ترسو، اصلاح طلب خائن و… این‌ها نام‌هایی هستند که همان احزاب و جمعیت‌ها و جامعه‌ها، به همدیگر نسبت می دهند، در حالی که بدنه اجتماعی آنها (مردم) دغدغه‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی متفاوتی دارند و رأی دیگری می‌دهند.

جنبش دانشجویی؛ پیشتاز در تحزب بی طمع
یکی از شاخه های اصیل و اصلی تحزب در ایران، جنبش دانشجویی است که قدمتی فراتر از ۱۳۲۰ شمسی دارد. هویت و فرهنگ سیاسی امروز ایران، به شدت متأثر و الهام گرفته از جنبش دانشجویی ایران است؛ چه در دوره کلاسیک، چه در دوره انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و چه در دوره معاصر آن.
جنبش دانشجویی به عنوان پیشانی و آوانگارد توسعه سیاسی و اقتصادی در ایران، همواره توانسته است که با بدنه اجتماعی خود، ارتباط مؤثر بگیرد و جامعه را در گفتمان‌سازی‌های خود همراه کند. هنوز هم در شهرهای توسعه یافته ای مانند تبریز و… مردم نگاهشان به دانشگاه و جنبش دانشجویی است؛ اینکه خروجی دانشگاه چیست و کیست؟ آیا دانشگاه به نفع احزاب سیاسی و باشگاه‌های قدرت از فرد خاصی حمایت می کند یا نه؟
تاریخ نشان داده است که جنبش دانشجویی هیچگاه مردم را ناامید نکرده است و مردم ایران هرگاه به رأی و نظر دانشگاهیان اعتماد کرده اند، پشیمان نشده اند.
در دانشگاه، از خدماتی‌های زحمتکش تا رییس دانشگاه، اگر سواد را «آگاهی» بدانیم، همه باسوادند. دانشگاهیان متشکل از هیئت رییسه، کارمندان، هیئت علمی و دانشجویان است. ده‌ها تشکل و گروه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، هنری و علمی در دانشگاه فعالیت کرده و در فضایی با آزادی بیان نسبتا بالا و پاسخ‌های علمی اساتید به دغدغه‌ها تولید محتوا می‌کنند و این خود، کمترین دلیل اثرگذاری دانشگاهیان بر خانواده‌های خود و در نتیجه بر رفتارهای سیاسی مردم است.
فرق تحزب در جنبش جنبش دانشجویی با تحزب در جریان‌های سیاسی رایج در ایران (اصولگرا و اصلاح طلب) در این است که احزاب آشکارا – و به طور مشروع – دنبال کسب قدرت در چارچوب قوانین هستند (هر چند که بدنه اجتماعی‌شان در دستاوردهای آن قدرت سهیم نیستند) اما جنبش دانشجویی، ذاتا کار سیاسی اثرگذار خود را در جهت کسب قدرت انجام نمی دهند (هر چند که در هر دوره از انتخابات، عده ای از جنبش دانشجویی جذب قدرت می شوند(.

مستقل؟ کدام مستقل؟
عده ای از اصلاح طلبان معتقدند که مستقل‌ها، «اصولگرایان ترسو»یی هستند که نمی‌خواهند اصولگرا بودنشان برای مردم رو شود؛ لذا پشت کلمه مستقل خود را پنهان می کنند. اگر این لفظ را به کار نبریم، افراد شاخصی که در بین کاندیداها خود را مستقل نام نهاده‌اند، اگر چه هر کدامشان سوابقی در اصلاح طلبی یا اصولگرایی دارند، اما خود را مستقل معرفی کرده و حتی پیشنهادات اصلاح طلبان یا منشورهای اصولگرایان را نمی‌پذیرند.
این افراد اعتقاد دارند که شأن، قدرت، اختیارات و وظایف نماینده همه ملت ایران بودن، آنقدر بالا و اثرگذار هست که نماینده مجلس، در عین اینکه مطالبات مردم حوزه خود را نمایندگی می کند، با دسترسی به اسناد فرادستی، بر دولت (چه در هیئت وزیران و چه در استان) نظارت می کند و پاسخ می خواهد.
نماینده مجلس شورای اسلامی ایران آنقدر قدرت و اختیارات دارد که می تواند و باید که در تمام امور مملکت نظر بدهد.
افراد مستقل که اغلب با جریان‌های سیاسی رایج همکاری‌هایی نیز داشته اند، در مورد نمایندگی مجلس چنین نظراتی دارند و دوست ندارند وامدار جریانات سیاسی باشند و به آنها پاسخگو باشند.
نمایندگان مستقل، خودشان را نماینده مستقیم مردم می دانند و لذا با بدنه اجتماعی خود ارتباط بهتری برقرار کرده و سعی می کنند عقبه فکری خود را پس از انتخابات از دست ندهند.

نتیجه گیری برای ایلام بر اساس تحزب
سر لیست اصلاح طلبان در حوزه شمالی دکتر جلال میرزایی
لیست ائتلاف اصولگرایان شامل دکتر روح‌‍الله ناصرزاده و حاج شیخ عمران احمدی
و نمایندگان مستقل دکتر سارا فلاحی و دکتر سلام امینی
امید که مردم استان ایلام در انتخابات پیش رو، بهترین تقدیر را از خدا دریافت کنند.

*منبع: ایلامی‌ها