سرسبزي را از طبيعت نگيريم

بهار كه از راه مي رسد طبيعت هم جامه نو بر تن مي پوشاند تا زيبايي هاي آفريدگار هستي در دامن پرچين دشت و دمن و كوه و جنگل جلوگري كند.

به گزارش تابناک ایلام؛بهار موسم رويش و سرسبزي طبعيت است و علاوه بر شكوفه زدن درختان و زنده شدن دار و جنگل گياهان خوراكي نيز سر از خاك بيرون مي آورند و نشاط و سبزي وصف ناپذير به طبيعت مي بخشند.
بلنداي كوهستان هاي كبيركوه، مانشت، ديناركوه، رنو و قلارنگ در رشته كوه زاگرس ماواي عمده و اصلي رويش گياهان خوراكي استان ايلام به شمار مي رود كه از روزگاران دور تاكنون خوان گسترده و پرنعمت خود را به روي مردمان اين كهن زاد بوم گشوده اند تا سفره ايلامي ها را با طعم دلنشين شان عطرآگين و رنگين كنند.
علاقه شديد مردم اين منطقه به گياهان خوراكي به علت خواص فراوان دارويي در كنار طعم و بوي دلپذير باعث شده ايلامي ها از آنها به عنوان روضه بهار ياد كنند و بخش اصلي و عمده وعده هاي غذايي خود را در بهار و تا پايان عمر آنها در طبيعت به مصرف اين گياهان اختصاص دهند.
تره كوهي (كه در گويش كردي ايلامي ترگ مي نامندش)،پياز كوهي (پيچگ)، كنگر، تولي يه، قارچ، پنيرك، كوله شنگ، پيشگ، پاغازه و... گياهان خوراكي رويشي در كوهستان ها و دشت هاي حاصلخيز استان هستند كه سده هاست زينت بخش سفره مردم ايلام هستند و هر سال در فصل بهار هزاران نفر را براي برداشت و جمع آوري آنها به طبيعت مي كشاند.
واقعيت اين است كه هجوم بي قاعده براي جمع آوري اين گياهان و فروش آنها در بازار چند سالي است كه نگراني دوستداران طبيعت و منابع طبيعي استان را به دنبال داشته زيرا برداشت بي رويه گياهان خوراكي كه رشد و تكثير بسياري از آنها به وسيله پيازچه ممكن مي شود سبب شده نسل اين ثروت هاي خدادادي در معرض تهديد نابودي و انقراض قرار گيرد.
تكان دهنده تر اينكه بسياري از مردم به علت ناآگاهي و بي توجهي به تبعات موضوع هنگام برداشت گياه را از ريشه از خاك كنده و جدا مي كند كه همين بي مسئوليتي باعث خواهد در چند سال آينده منشا گياهان خوراكي كه بسياري از آنها خاصيت دارويي و درماني دارند براي هميشه در طبيعت استان منهدم شود.
برداشت بي رويه و بي حساب و كتاب سودجويان به هدف عرضه و فروش گياهان خوراكي زنگ خطري مرگ حيات و زندگي در طبيعت ايلام است كه بايد دستگاه هاي متولي حفظ محيط زيست و منابع طبيعي استان اين واقعه را جدي بگيرند و در كنار فرهنگ سازي اهرم هاي نظارتي و قضايي را براي برخورد با متخلفان به عنوان راهكاري بازدارنده به كار گيرند.
علاقه مندي و استقبال بالاي مردم استان در كنار فصلي بودن رويش گياهان خوراكي و نيز خواص بي شمار مصرف به همراه طعم و مزه دلچسب آنها عواملي است كه باعث شده قيمت برخي از اين گياهان در بازارهاي ايلام بيش تر از قيمت گوشت قرمز باشد، همين عامل خود به محركي براي هجوم سودجويان به رويشگاه هاي كوهستاني و برداشت بي رويه گياهان خوراكي تبديل شده كه نياز است دستگاه هاي متولي راه چاره اي نيز براي آن بيانديشند.
بر پايه برآوردهاي اداره كل منابع طبيعي و منابع طبيعي ايلام، روزانه در فصل بهار نزديك به 120 تن گونه هاي‏ گياهان خوراكي از رويشگاه هاي مختلف استان برداشت مي شود.‏
مديركل منابع طبيعي و آبخيزداري ايلام گفت: بيش از يك هزار گونه گياهي در استان شناسايي شده كه 300 گونه آن خوراكي، صنعتي و ‏دارويي است و از ارزش و اهميت ويژه اقتصادي برخوردارند.
رضا احمدي اظهار كرد: وجود كوه هاي مختلف و طبيعت مناسب به همراه اقليم و آب و هواي معتدل، كوهستان ها و دشت هاي استان را مستعد رويش انواع گياهان دارويي و خوراكي كرده است.
وي افزود: استان ايلام از لحاظ وجود گياهان دارويي در كشور ذخيره گاه مهمي به شمار مي رود بنابراين توسعه و احيا گياهان به خصوصي گياهان خوراكي و دارويي در زمره هدف هاي كلان اداره منابع طبيعي قرار دارد.
احمدي گفت: در صورت مناسب بودن بارندگي ها در فصل زمستان و بهار سالانه يك هزار تن گياهان خوراكي و دارويي به ارزش اقتصادي بيش از يك هزار ميليارد ريال در كوهستان ها و مراتع استان ايلام توليد مي شود.
مديركل منابع طبيعي ايلام تره كوهي، دنبلان، قارچ، كنگر، پنيرك، كله شنگ، تره، بوره ولي، پاغازه، شنگ، آوندول، علف چشمه، پيازكوهي، سيركوهي و انواع قارچ هاي كوهي از جمله گياهان خوراكي شناسايي شده و معروف مناطق كوهستاني و دشت هاي استان اعلام كرد.
احمدي ادامه داد: گياهان دارويي و خوراكي افزون بر تنوع بخشي به طبيعت استان سبب اشتغال زايي فصلي براي بسياري از جوانان نيز شده است.
وي ادامه داد: هر چند گياهان خوراكي محصولات فصلي هستند و به صورت متنوع مورد استفاده مردم قرار دارند اما بايد توجه داشت كه برخي از اين گياهان از طريق پيازچه توليد مي شوند كه برداشت بي رويه موجب انقراض آنها مي شود.
فرمانده يگان حفاظت منابع طبيعي ايلام نيز گفت: بهره برداران با برداشت غير اصولي و غيرمجاز تيشه به ريشه گياهان خوراكي در طبيعت ايلام مي زنند.
سرهنگ غلامرضا فتحي اظهار كرد: هر سال در فصل بهار ده ها تن بوته گياهان طبيعي و خوراكي از بهره برداران غيرمجاز عرصه هاي طبيعي استان كشف و ضبط مي شود.
وي اظهار كرد: بيشتر بهره برداران غير مجاز از شهرستان هاي روانسر، پاوه، سرپل ذهاب، سنندج و بانه براي برداشت گياهان خوراكي به استان ايلام وارد مي شوند كه به علت برداشت غير مجاز و غير اصولي دستگير و تحويل مراجع قضايي مي شوند.
فرمانده يگان حفاظت منابع طبيعي ايلام افزود: نيروهاي اين يگان به منظور حفظ و حراست از عرصه هاي طيبعي و رويشگاه هاي گياهان خوراكي در معرض انقراض در شهرستان هاي مختلف استان از جمله سيروان، دره شهر، بدره و ايلام گشت هاي كمين و كنترل داير كرده اند.
عرصه هاي طبيعي ايلام به ويژه در مناطق كوهستاني و رويشگاهي گياهان خوراكي براي برداشت و فروش آنها از اسفند تا اوايل خرداد هر سال به محل تاخت و تاز سودجويان تبديل مي شود.
تغييرات اقليمي، فرسايش خاك و برداشت بي رويه از مراتع و علف زارها در كنار خشكسالي و بروز سيلاب هاي ويرانگر در سال هاي گذشته سبب تخريب رويشگاه هاي استان ايلام شده است به نحوي كه زنگ خطر انقراض و نابودي برخي گونه هاي گياهان دارويي و غذايي چون علف چشمه (تش نداري) تره كوهي (پيچك) و شاه تره (ترگ) اكنون در آنها به صدا درآمده است.
يك ميليون و 753 هزار هكتار از گستره 20 هزار كيلومتري استان ايلام را عرصه هاي طبيعي شامل جنگل، مرتع و بيابان تشكيل مي دهد.