به گزارش تابناک ایلام،عوامل مختلفي اين تقدير را براي صنعت كشاورزي در ايران به ارمغان آورده است. مشكلات توليد در اين بخش، نبود يا غير كارامد بودن آموزش‌ها، عدم استفاده از ادات كشاورزي مناسب، استفاده نادرست از كودهاي شيميايی، اتخاذ تصميات ناصحيح توسط تصميم گيرندگان دولتي در اين حوزه و سنتي انجام دادن امورات كشاورزي از جمله عواملي هستند كه نگذاشته‌اند صداي صنعت كشاورزي در اين كشور طنين بيفكند.
كشاورزي در استان ايلام بدليل توپوگرافي خاص منطقه و كوهستاني بودن بيشتر مناطق، بهره كافي براي شاغلين در اين حوزه را ندارد. اكثر كشاورزان اين منطقه از زمين‌هاي كافي برخوردار نبوده و در پايان سال از محل كاشت زمين‌هاي خود نيز سود خوبي را نخواهند برد تا انگيزه‌اي براي كسب آموزش يا تغيير سبك كشاورزي داشته باشند.
حيدر اكبري، كشاورز ايلامي كه فقط كمتر از 5 هكتار زمين زير كشت گندم دارد مي‌گويد: از سال‌هاي دور كشاورزي را در كنار اجدادش انجام داده و هنوز هم همان گونه كه ياد گرفته است كشاورزي مي‌كند. وي با بيان اينكه هيچ بهره‌اي از كلاس‌هاي آموزشي در اين زمينه نبرده است، ادامه مي‌دهد: تا حالا چندين بار براي كشاورزان روستا كلاس هاي آموزشي گذاشته‌اند، اما بعيد مي‌دانم در روند كار آنها تاثير گذاشته باشد.
كيومرث عبدالهي ديگر كشاورز ايلامي که تحصيلات ابتدايي دارد، مي‌گويد: باتوجه به اينكه زمين‌هاي كشاورزي ما آلوده به كودهاي شيميايي شده‌اند، ديگر نمي‌توان از آنها انتظار بهره‌ي مناسب داشت. برخي از كودها را به زحمت از بازار آزاد تهيه مي‌كنيم كه نمي‌دانيم استاندارد هستند يا نه؟
وي مي‌گويد: بايد خود مسئولين تلاش كنند تا ما اين مشكلات را نداشته باشيم و بتوانيم با توليد محصول مناسب نياز جامعه را برطرف كنيم.
علي‌حسين. الف كه ديپلم دارد و از ابتدا هم شغلش كشاورزي بوده است، مي‌گويد: كلاس‌هايي كه سازمان جهاد كشاورزي گذاشته است فقط تئوري هستند و بايد گفت پياده كردن آنها سر زمين تقريبا غير ممكن است. او ادامه مي‌دهد: يک كشاورز كه سال‌هاست با اين روش كار مي‌كند، نمي‌توانئ فقط با برگزاري كلاس نوع كار خود را تغيير دهد.
دكتر درويشي نیز در گفتگویی می گوید: در موضوعات ترويجي اولين مشكلي كه وجود دارد اين است كه ما نمي‌آييم بررسي كنيم كه تكنيك‌هاي جديد و روش‌هايی كه به دنبال پياده كردن آنها هستيم، چرا وارد مزرعه نمي‌شوند؛ اما متاسفانه تحقيقي در اين زمينه بصورت سازماندهي شده و مشخص انجام نمي‌گيرد.
وي با تاكيد بر اينكه اگر كلاس اجرا مي‌كنیم، دستگاه آبياري مي‌بريم و به كشاورزان طريقه‌ي استفاده از آن را ياد مي‌دهيم، بايد سال به سال تاثير آن كلاس‌ها ارزيابي شود كه بدانند روند استفاده از سيستم‌هاي گذشته و نو چه تغييري كرده است و براي آنکه بهتر شود چه بايد كرد، اظهار داشت: علي رغم تمام كمك‌هايي كه توسط دستگاه‌هاي مربوطه به كشاورزان مي‌شود، عدم اعتماد كشاورزان به متوليان امر يكي ديگر از آسيب‌ها و مشكلات ما در روند توليد محصولات كشاورزي است.
كارشناس كشاورزي در ادامه مي‌گويد: اگر مروج در مورد كودهاي بيولوژيك براي كشاورز صحبت مي‌كند و ساير مسايل مانند سوخت و بذر كه کشاورز مشكل دارد را ناديده بگيرد، باعث مي‌شود كه كشاورز خيلي به حرف‌هايش گوش ندهد و اين عملكرد ضعيف باعث شده تا در كشاورز حالت بي‌اعتمادي بوجود آيد و به ديگر كلاس‌ها و پيشنهادهاي ما توجهي نكند.
دكتر درويشي با تاكيد بر اينكه يكي ديگر از موضوعاتي كه باعث كم اعتمادي كشاورزان به متوليان شده نیز شايد اين باشد كه من علم لازم را براي آموزش كشاورزان نداشته باشم و خيلي از اوقات چيزي را گفته ام که علمي نبوده است، ادامه داد: اين عملكرد نشان مي‌دهد كه من كارشناس واقعي نبودم و فقط بر پايه يك سري تئوريات برخي از مسايل و مشكلات را بيان كرده‌ام. به همين علت بي‌اعتمادی بوجود آمده است و وقتي اعتمادي وجود نداشته باشد، روش‌هاي ترويجي‌اي كه ما آموزش مي‌دهيم، كارايي لازم را ندرند.
وي با اشاره به اينكه كه روش‌هاي ترويجي ما روش‌هاي مناسبي نيستند كه اگر مناسب بودند حتماً جواب مي‌دادند، عنوان كرد: خيلي از روش‌هاي ما سمبليك هستند؛ به عبارتي از قبل روشهايي براي برگزاري كلاس‌هاي آموزشي به كشاورزان وجود داشته است و اكنون همان كلاس‌ها به همان شيوه قديمي انجام مي‌گيرند كه هم خودمان، هم مردم و هم كارشناسان مي دانند مناسب نيستند و نتيجه هم ندارند.
دكتر دوريشي با تاكيد بر اينكه به لحاظ ساختاري و اعتبار پاييني كه بابت برگزاري كلاس‌ها اختصاص مي‌دهند، مسئول برگزاري كننده كلاس‌ها با اين مقدار از هزينه نمي‌تواند كلاس‌هايي را با كيفيت لازم برگزار كند، خاطرنشان كرد: يكي از كارهايي كه بايد در اين زمينه انجام بدهيم اين است كه بياييم اگر كمكي قرار است كه كشاورزان كينم بخش خصوص را متولي بخش آموزش‌هاي كشاورزان كنيم و دولت حمايت اين حركت را حمايت كند. به عنوان مثال بابت برگزاري كلاس نبايد كمك كند بلكه بايد خروجي كلاس را سنجيد و اگر در رشد كيفيت و كميت محصول تاثير گذاشت و باعث افزايش عملكرد مزارع شد، اين نوع از آموزش‌ها را كمك مالي كنيم.
مردم هنوز کودها را نمی شناسند
اين كارشناس كشاورزي به مصرف كودهاي شيميايي اشاره كرده و ادامه داد: در مصرف كودها، مردم ما هنوز به آگاهي كاملي دست پيدا نكرده‌اند و متاسفانه دولت نيز براي كودهاي شيميايي‌اي كه از قبل هم وجود داشته‌اند و هم براي سلامت انسان‌ها مشكل دارند و هم براي خود اراضبي يارانه پرداخت مي‌كند و اما براي مصرف كودهاي بيولوژيك هيچگونه يارانه‌اي تعيين نكرده است.
وي با بيان اينكه كودهایي كه امروزه توليد مي‌شوند و استفاده‌ي آنها نيز فراگير شده است، كودهاي بيولوژيك هستند، ادامه داد: متاسفانه در پرداخت يارانه‌ها نيز دولت به روز نيست و هنوز نوع يارانه‌ي خود را با توجه به تغييرات مصرف تغيير نداده است. و متاسفانه بايد گفت ما در جهت اينكه مصرف كودهاي عالي، مانند ورمي‌كمپوست كه مشكلي براي زمين و انسان ندارند و بلكه بسيار مهم مفيد هستند را حمايت كنيم و زير حمايت قرار دهيم هنوز اتفاق خاصي صورت نگرفته است.
دكتر درويشي در نحوه مصرف سموم هم همين اعتقاد را داشت و ادامه داد: هنوز هم غالب روش‌هاي مبازره با آفات، شيميايي هستند، اما در دهه اخير در سال‌هاي گذشته روش‌هاي بيولوژيكي براي مبارزه با آفات مختلف ابداع شده است اما متاسفانه در كشور ما از اين روش‌ها خيلي استفاده نمي‌شود و نيز يارانه به اين نوع از مبارزه پرداخت نمي‌شود و اگر هم بشود به صورت الگويي و پايلوت پرداخت مي‌شود.
اين كارشناس اقتصادي مي‌گويد: باتوجه به حمايت‌هاي خيلي خوب دولت در زمينه استفاده از ماشين‌آلات و اصلاح آبياري و حمايت‌هاي 85 درصدي از روش‌هاي اصلاح آبياري اطلاع‌رساني خوبي در اين زمينه صورت نگرفته است كه كشاورزان از آن استفاده كنند.
کشاورزان تحصیلکرده کمی داریم
كريمي، مدير هماهنگي و ترويج جهاد كشاورزي استان ايلام نیز در گفتگویی مي‌گويد: 51 درصد جامعه بهره‌بردار مردم كشاورز بيسواد و 49 درصد مابقي نيز با سواد هستند كه بيش از 90 درصد از قشر باسواد ما در اين حوزه تحصيلات غير مرتبط دارند و به عبارتي مي‌شود گفت ميزان تحصيلات در اين بخش از جامعه‌ي ما در سطح بسيار پاييني قرار دارد و اين موضوع، ضرورت توجه به امر آموزش را الزامي مي‌كند.
وي با تاكيد براينكه اگر مي‌خواهيم توسعه كشاورزي محقق شود، بايستي به موضوع آموزش توجه ويژه‌اي داشته باشيم، ادامه مي‌دهد: نكته‌اي كه در اين ميان حايز اهميت است، اينكه آموزش به تنهاي نمي‌تواند عامل اثر بخش باشد. آموزش، يكي از عوامل سرعت بخش در فرايند توليد در بخش كشاورزي است. به عبارتي ما وقتي به كشاورزي آموزش مي‌دهيم و به او اطلاعات مي‌دهيم، مهارت آموزي مي‌كنيم، بايستي در كنار آن عوامل موثر ديگر مانند سرمايه، تكنولوژوي و غير ه را مد نظر داشته باشد كه اموزش اثر بخش باشد.
كريمي در خصوص اين سوال كه چرا بخش آموزش را به شركت‌هاي خصوصی واگذار نمي‌كنند گفت: يكي از چالش‌هاي بخش آموزش اين است كه تقاضا محور نيست كه بخش خصوصي وارد كار شود به همين دليل در كشور ايران و علي الخصوص جاهايی مانند ايلام كه افراد به صورت سنتي كشاورزي مي‌كنند، دولت خود متولي بخش آموزش بايد باشد.
وي با تاكيد براينكه تمام صاحب‌نظران اين عقيده را دارند كه آموزش هزينه نيست بلكه سرمايه گذاري است، عنوان كرد: اينكه بخش خصوصی متولي امر آموزش شود در استان‌هايي چون ايلام امكان‌پذير نيست؛ چراكه آموزش در اين مناطق تقاضا محور نيست و كشاورزان نيز اين مهم را در اولويت كاري خود ندارند و مهم‌تر از آن بخش خصوص از توانمندي لازم در اين زمينه برخوردار نيست.
كريمي در پاسخ به اين سوال كه چرا به برخي از کودهاي بيولوژيك يارانه پرداخت نمي‌شود، گفت: اين سوال را بايد از كساني پرسيد كه در وزاتخانه تصميم‌گير و سياست‌گذار هستند. اراضي كشاورزي ما به چند عنصر مهم فسر، نيتروژن و پتاس نيازمند هستند كه از طريق كودهاي شيميايي وارد زمين مي‌شوند. در اين بين به دو عنصر اول يارانه پرداخت مي‌شود اما پتاس كه خيلي مهم‌تر از دو عنصر اول هست و هم خاك به وجود اين عنصر نيازمند است و هم متضمن سلامت جامعه هست يارانه پرداخت نمي‌شود و در زمان و موعد مقرر در اختيار كشاورز قرار نمي‌گيرد.
وي با اشاره به اينكه سياست دولت بر اين است كه تغذيه سالم افراد جامعه را فراهم كند، خاطرنشان كرد: حتي اگر براي اين دو عنصري كه يارانه پرداخت مي‌شود برنامه داشته باشيم و به صورت بهينه استفاده شوند باز هم در توليد اثرگذار هستند. سياست كلان كشور براي از بين بردن سوء تغذيه جامعه اين است كه بيايد رابطه خاك، گياه و انسان سالم را ايجاد كند، و اين مهم محقق نخواهد شد در صورتي كه عناصر مورد نياز خاك را در زمان كشاورزي به درستي و در زمان مناسب براي كشاورزان تهيه كنيم كه از طريق گياه اين عناصر وارد سبد غذايي انسان شود تا سلامت او تضمين شود. اين كار باعث مي‌شود از ميلياردها تومان كه صرف پيشگيري و درمان برخي از بيماريها مي‌شود صرفه‌جويي شود.
كريمي
در پايان به دلايل عدم استفاده كشاورزان از كودهاي بيولوژيك اشاره كرد و
ادامه داد: قيمت بالاي اين نوع از كودها، در دسترس نبودن آنها و نبود فرهنگ
مصرف يا طريقه مصرف اين نوع از كودهاي عالي باعث شده است كشاورزان مزاياي
اين نوع از كودها استفاده نكنند كه در اين راستا يكي از كارهاي ما هم ترويج
استفاده از كودهاي عالي و كم مصرف است
محمدامين احمدبيگي.
